Viết về chuyện tình bi tráng trong chiến tranh chống Pháp, Hữu Loan có “Màu tím hoa sim”: Nhưng không chết người trai khói lửa/ Mà chết người gái nhỏ hậu phương… Vũ Cao trong “Núi Đôi” và Giang Nam trong “Quê hương” cũng có tình cảnh tương tự.

Thời kỳ đầu kháng chiến chống Pháp, các xã Gia Điền, Ấm Hạ, Chu Hưng, Đại Phạm, ... từng là trụ sở của các cơ quan Trung ương, Liên khu 10 và tỉnh Phú Thọ. Đặc biệt ở xóm Gốc Gạo xã Gia Điền có trụ sở của Hội Văn nghệ Việt Nam.

Sau đây là tham luận " Những đóng góp của Ngọc Thanh trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1954)"  tại Hội thảo "Di tích chiến khu Ngọc Thanh, bảo tồn và phát huy giá trị"  do Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Phúc phối hợp với Hội Di sản văn hoá Việt Nam tổ chức ngày 25/11/2021.