Từ nông thôn đến thị thành ai cũng biết đến món sứa khô nộm. Nhưng ít ai được biết và ăn món sứa tươi.
Quê tôi nghèo, ngày ba tháng tám chạy ăn từng bửa. Bố mẹ tôi chuyển hết nghề này đến nghề nọ nhưng cũng không đủ ăn. Công điểm có mấy lạng thóc. Nhìn lại những năm ấy ( 1965-1975) tôi phát sợ.
Cứ gần sáng, là mấy người đàn ông xóm tôi í ới gọi nhau xuống biển để lấy sứa về chế biến rồi bán và ăn qua cơn đói. Trước khi quảy quang lên vai , bố dặn : con vào xóm bẻ ít lá dung về nấu nước ngâm sứa nhé. Tôi dạ , vâng rồi đi bẻ một ôm lá dung về. Cho vào nồi to nấu một nồi nước nguội xong, đổ vào thùng chứa nước. Chờ bố gánh sứa về.
Nghề kiếm cơm này cũng vất vả lắm. Đi từ lúc gà gáy, xuống bờ biển, lúc này rồng kéo cá đã được ngư dân kéo vào bờ. Những con sứa to vật vả theo nước lên bờ cát. Mấy anh em xuống kéo lên và xén lấy chân sứa và phần rìa con sứa. Ngày đấy chẳng ai tranh nhau, nhường nhịn nhau. Ai gánh được bao nhiêu thì lấy bấy nhiêu.
Sau khi đã lượng sức mình, mọi người gánh sứa ra về. Đường xa từ biển về nhà khoảng 10km. Qua con sông trong vắt cạnh đồng lúa. Mọi người xuống sông cho từng rổ một, dùng lá lúa xát vào rổ sứa. Bao giờ không còn bọt trắng mới thôi.
Về nhà tầm gần trưa, bố đổ ào hai rổ sứa vào thùng nước nguội đã nấu sẵn. Ngâm chừng tiếng là có thể ăn được. Sứa là loại động vật sống dưới biển, ăn rất lành. Sau khi vớt sứa ra, để con cái ăn thoả thích, mẹ tôi mới cho vào thúng đem chợ bán. Ăn kèm với sứa là lá húng chó, tía tô, canh giới. Gia vị chấm sứa cũng đơn giản: bát mắm tôm vắt tý chanh, ớt. Có một điều cắt sứa bố tôi dùng thanh cật nứa ( bố bảo đỡ tanh).
Xuống biển lấy sứa không phải mua, nhưng công sức để có được ít sứa đem chợ quả là vất vả.
Ngày nay, để vận chuyển đi xa, người ta chế biến sứa khô bằng cách ngâm muối rồi đóng túi cho dễ vận chuyển. Sứa khô chỉ ngâm nước nhiều lần cho hết mặn có thể chế biến món nộm ngon. Nhưng không còn mùi đặc trưng của sứa.
Hiện nay, quê tôi vẫn còn sứa tươi theo các chị hàng cá về chợ. Muốn ăn ngon (mặc dù họ đã sơ chế ) vẫn phải có nước chè nguội ngâm tầm 30' . Dùng ít cái dái mít hoặc mấy quả hồng xiêm xanh, giã nát trộn vào. Thêm ít rau thơm, bát mắm tôm là có món quê dân dã mà ngon miệng.
Mời các bạn thưởng thức món sứa tươi.
Chuyện làng quê
