Mít chưa chín. Ông  ngoại tôi vần mít phơi ở trước hè  ngay đường phố và đóng nõ cho chóng chín.  Phơi nắng, vần vò vài hôm thì mít chín. Quả mít dai to như con lợn con nằm trên mẹt với đầy đủ " phụ kiện" đi cùng là chanh quả, lá mướp để chờ bổ.  Chanh và lá mướp dùng để xoa cho đỡ nhựa mít.  Mít bổ ra thơm phưng phức, tỏa hương quyến rũ. Quả mít chín cỡ nào cũng vẫn có nhựa. Ăn xong trẻ con xoa tay vào chum gạo cho đỡ nhựa rồi rửa tay.

Mít  ăn nhiều nóng, dễ sinh mụn nhọt, đấy là trẻ con chúng tôi hiểu vậy, chứ thời đó lấy đâu ra lắm mít mà ăn để sinh mụn nhọt nhỉ!?  Ký ức về mít hồi trẻ con,  tôi nhớ mãi ...

Sau này chúng tôi được biết đến ngoài mít dai còn cả mít mật cũng rất ngon. Ở quê nhà bác tôi có vài cây mít. Tinh ý mới biết đâu là mít mật, mít dai nhé. Mít dai gai  nó  to cứng, bằng, quả chín ấn vào có độ đàn hồi tốt. Mít mật gai nhỏ, nhọn , quả chín ấn vào thấy lõm sâu, có vẻ không chắc quả.

Lại nhớ ba chồng tôi hay đi công tác về các miền quê,  lần nào về ông cũng có quà là một quả mít  dai to buộc sau xe, nếu đó là mùa mít. Tôi thích nhất là mít Sơn Tây, rất ngon! Có những năm tôi đi cắt thuốc cho con trai trên Trung Hà, đúng mùa mít thể nào  cũng phải tha về một,  hai quả  mít.

Sau này chúng tôi mới biết ông thích ăn mít mật nhưng lại mua mít dai vì biết các con  thích ăn mít dai hơn.

Có một lần tôi mua nhầm phải quả mít mật ( nắm được lý thuyết đấy mà thực hành kém),  nó chín quá! Bổ mít ra cả nhà ăn ít lắm vì múi nát không dày như mít dai, gỡ phải khéo vì nó dễ chảy nước, thậm chí ăn còn xúc bằng thìa nữa. Thấy vậy ba chồng tôi bảo: mít mật ăn mát, không nóng như mít dai. Nó có nhiều chất xơ, nhiều vitamin A, nhiều can xi, rất tốt cho cơ thể. Ông động viên tôi đấy.

Những năm gần đây tuy thích mít nhưng tôi không dám ăn nếu không biết rõ nguồn gốc. Chả là cái lần chúng tôi xuống nhà mợ chơi được  mời ăn mít mua ngoài chợ. Đĩa mít ngon thật, cùi dày, vàng ươm, ngồn ngộn. Sau bữa ấy chúng tôi về bị ngộ độc,  nhớ đời!

Mít ngày trước một năm có một vụ, rộ nhất vào tháng năm. Bây giờ mít chín có quanh năm. Có những người vì lợi nhuận mà bơm thuốc thúc cho quả mít chín nhanh mà ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng.

Vẫn cứ nhớ tới ngày trước khi ăn mít ta thấy he hé ở cái hạt nảy ra cái chồi  tức là đã hết mùa mít rồi đấy, mít lại nhường cho thị. Sẽ là mùa thị bắt đầu với những những  quả thị tròn to vàng óng hoặc những quả thị sáp thơm lừng.

Bốn mùa xuân hạ thu đông thiên nhiên ưu đãi chúng ta mùa nào thức ấy với những hoa trái ngon lành. Mùa mít này tôi nhớ tới bố tôi và ba chồng tôi, hai cụ thích ăn mít mật lắm.

Chuyện Làng Quê