Cô gái 15 tuổi một bữa kéo tay mẹ lại trước gương:

- Mẹ coi! Mẹ để tóc dài già quá trời là già, mẹ hãy duỗi ra, tỉa tỉa như con vầy nè. Ra đường người ta chắc nói hai chị em.

Nghe lời con, chị bỏ cả buổi chiều ngồi đồng trong tiệm tóc. Sớm xách giỏ vô cơ quan, ngang qua bàn anh, thấy một cặp mắt ngỡ ngàng:

- Em lạ quá!

Mim mím nụ cười chực bật ra, chị đóng mặt ngầu:

- Lạ là sao? Ý nói em già, em xấu tệ phải không?.

- Không đâu mà, em thiệt là...

Nhìn khuôn mặt đăm đăm vụt trở nên đen sì sì ngượng nghịu. Không đừng được, từ sau lưng chị vòng tay ôm lấy bờ vai rộng:

- Đàn ông gì mà quanh năm suốt tháng củ mỉ cù mì, hở ra là đỏ mặt, mắc cỡ y chang con gái. Thương người ta cả năm ròng, một ngày không gặp nhấp nha nhấp nhổm. Vậy mà cũng không biết nói được một lời nịnh nọt cho người ta mát lỗ tai.

Thế đó, nhưng không hiểu sao chị vẫn cứ yêu. Thậm chí còn yêu hơn cả mối tình đầu đắm say dại dột thời con gái. Chị đã tưởng chẳng yêu được người đàn ông nào bằng con người phụ bạc chị thời con gái.

*****

Ngày đó, mắt chị long lanh, môi còn mọng, má còn đầy. Chị yêu và dâng hiến, không ngại ngần, không suy nghĩ. 20 tuổi, chị làm mẹ. Vào phòng sinh, cơn đau banh da xé thịt không khiến chị rớt nước mắt bằng những tiếng chặc lưỡi, hỏi han:

- Chồng con đâu mà đi sinh có một mình?

Bé My 3 tháng, mẹ chị từ dưới quê bươn chải lên thăm. Chết sững khi thấy đứa con gái hơn 1 năm nói bận học không về ngồi đẩy võng kẽo cà kẽo kẹt lời ru. Hết nhìn con, sang nhìn cháu, lại nhìn con. Mẹ chị bưng mặt khóc như mưa. Khóc một lần đấy rồi thôi, mẹ chị cất giọng buồn bã:

- Đau lòng mẹ lắm con, thôi thì con dại cái mang...

Rồi mẹ ôm cháu ngoại về quê, để cho con gái trở lại trường sau kết quả bảo lưu 1 năm đại học. Đó là những tháng ngày dài nhất trong cuộc đời chị. Chiều từ giảng đường về, ngó chai dầu khuynh diệp, ngó hộp phấn rôm gần cạn lăn lóc đầu giường, chị thấy hai bầu ngực mình cương lên nhưng nhức sữa. 20 tuổi, chị đã biết thế nào là nỗi nhớ con đứt ruột, đứt gan. Con gái càng lớn càng giống mẹ. Bà ngoại lúc cháu ngủ say nói một mình:

- Cũng may. Để mẹ mày khỏi nhìn mà nhớ cái giống phụ tình.

Mười mấy năm, bà ngoại chỉ thiết tha một nỗi niềm canh cánh trong lòng, nhiều đêm nghĩ đến mẹ của My, bà thở dài:

- Biết khi mô mẹ con My lấy chồng, mong riết... mong riết...

Bà ngoại cứ trông mong từng giây phút như vậy đến mức niềm hy vọng thiết tha kia dần mỏng tịch mỏng tang như lá lúa. Lúc bà ngoại quyết định thôi mong, thì một buổi chiều chị từ cơ quan về, lúng búng trong miệng:

- Mẹ ơi! Hay là Tết này con lấy chồng.

Khỏi phải nói ngày hôm đó mẹ chị cười bao nhiêu lần, ra sân tưới mấy chậu mai già cỗi. Bà cười nói với đám lá xanh um:

- Bây có biết không, con gái của bà chuẩn bị đi lấy chồng đó nghen! Tết này tụi bây phải nở bông thiệt đẹp mừng cho mẹ con My lấy chồng đó nghen!

Rải thóc cho đàn gà con líp chíp chạy khắp sân, bà cũng cười nói với chúng nó:

- Ăn đi con, ăn cho mau lớn để Tết này làm đám cưới cho mẹ con My.

Bạn già hàng xóm sang chơi, chưa ngồi nóng chỗ đã thấy bà tay nắm tay níu, móm mém cười:

- Rốt cuộc, mẹ của con My nó cũng chịu lấy chồng.

My đi học về, loáng thoáng nghe, lặng lên gác đá cửa cái ầm. Dưới nhà, nụ cười của bà ngoại héo đi một nửa. My không muốn mẹ nó đi bước nữa. Hơn con gái, bà biết rõ ràng điều đó. Con gái bà làm sao hiểu bé My được bằng bà. Bà đã cho nó bú sữa bình, thay tã cho nó, tắm giặt cho nó. Bà cho nó ăn, rồi nuôi nó lớn. Nó dính mãi bên nách bà ngày nó mới được 3 tháng đỏ hỏn đến trắng da dài tóc như bây giờ. Mẹ nó hết học rồi đi làm, bận bịu với đủ thứ trên đời. Có thân thiết, có thương cũng sao rành suy nghĩ nó như bà cho được.

*****

Dòng con không cha sao mà khôn như từ trong trứng khôn ra. Khi bé My được 7 tuổi, lúc bà đến trường đón nó, vì không biết nó ở với bà nên cô giáo dạy thêm vui miệng hỏi thăm:

- Bữa nay ba mắc làm nên bà đón My thế đó ha?

Bà ngớ ra, đứng nghe cô giáo khen bé My học giỏi ra sao, My ngoan thế nào, My làm bài văn kể về gia đình có ba có mẹ, có bà ngoại hay nhất lớp. Mấy bữa cô giáo thấy ông nào là lạ chở My đến học, hỏi thì My nói:

- Dạ thưa cô! Đó là ba con.

Bà kể chuyện nhà cho cô, hai người lớn đứng nói chuyện với nhau thiệt lâu. Người sững sờ, người chấm chấm tay ngang mắt. Tối đó, nằm ngủ sát bên. Bà ngoại xoa lưng My rồi hỏi cháu:

- My nè! Con có thích ba lắm không con?

Vẫn úp mặt xuống giường, nó nhừa nhựa giọng trả lời khi giấc ngủ đã rục riểu kế bên:

- Có ba ai mà không thích hả bà!

Duy nhất lần đó, bà tin lời nó trả lời bà thiệt tình. Chứ mẹ nó hay bất kì ai sau này mà có hỏi thì cũng nhận được i sì nhau cái hích mũi xì dài:

- Ba gì mà ba! Có ba, lỡ lì xì bị đánh cho mềm xương chứ được gì. Ở với ngoại, với mẹ là sướng nhất. Trước giờ hổng bị đánh một cái nữa là...

Quả thật, bà ngoại với mẹ My chưa đánh nó một lần nào. Không phải vì cưng chiều. Mà vì My ngoan đến mức chẳng khi nào khiến bà, khiến mẹ bận tâm hay phiền lòng bất cứ việc gì. Mẹ nó tưởng đàn bà một mình nuôi con trách nhiệm nặng nề mà hóa ra nhẹ hẫng. Lắm khi nó còn quan tâm chăm chút lại mẹ như một bà cụ non. 15 năm nay, duy chỉ lần này My khiến ngoại phải buồn. Hồi nhỏ thích có ba làm vậy mà sao khi lớn nó trở nên ngang ngạnh, cố chấp chi để khuya nào bà cũng thấy nằng nặng trong lòng, không ngủ được, đi ra đi vô thở ngắn than dài. Mẹ My vốn vô tâm. Thấy nó lặng im, nhưng gặp người ta cũng lễ phép chào hỏi dạ thưa. Tưởng nó buồn buồn, sợ mất mẹ kiểu con nít lâu rồi thôi. Bà không dám nói chuyện, mấy lần mẹ nó đi làm, nó ngồi dựa cây cột dằng dỗi với bà:

- Tất cả là do ngoại hết... đang yên đang lành.... ngoại cứ bắt mẹ lấy chồng. Lấy chồng! Ổng mà về đây ở, con bỏ đi mất biệt cho ngoại coi!

Bà không nói. Nên sáng mẹ nó tính đi chụp hình cưới, ngủ dậy thấy tờ giấy gấp tư để bên gối. Mở ra đọc xong, xây xẩm mặt mày, té xỉu luôn xuống chân giường. Ba bốn người xúm xít xung quanh, đổ nước chanh, giật tóc mai bốn năm hồi, con gái bà mới mở mắt được. Thấy mẹ, gào lên như ai cắt ruột:

- Sao má không nói với con! Má ở gần gũi nó, má biết nó không thích người ta nhiều vậy, mà sao má không nói với con! Giờ nó bỏ nhà đi đâu rồi! Con gái của con nó đi mất rồi, má làm sao thì làm. Má đem nó về lại cho con!

Lau nước mắt, bà lủi thủi đi ra ngoài. Nghĩ con gái xót con nó, lú lẫn nói tầm bậy tầm bạ vậy thôi. Nhưng không hiểu sao nước ở đâu cứ rớt từng hột, từng hột xuống ly sữa đang pha dở. Cả buổi trời con gái bà không ăn không uống được gì, có ly sữa cầm bụng để cho nó khỏe, khỏe xíu, còn có sức đi tìm con với người ta. My biền biệt tận 3 ngày. Ba ngày, bà ngoại lên bàn thờ Phật gõ mõ đọc kinh cầu nguyện từ sâm sẩm chiều đến lúc nửa đêm. Ba ngày, chị sấp ngửa tất tả hết chỗ này sang chỗ khác. Tóc tai phờ phạc, cả người rộc rạc chỉ để nhận lại những cái lắc đầu. Anh đến, chị không còn đủ sức để ngước nhìn, thẩn thờ ngồi lặng thinh, ôm đầu gối một góc nhà. Chừng sực nhớ ra, đứng dậy. Chị mím môi phủi phủi tay vẻ như người ta phủi hạt bụi làm dơ áo rồi nói:

- Anh về đi ! Giờ tôi chẳng còn tâm trí nào...

Anh lại đến, lầm lũi. Chậm chạp sau lưng anh hôm sau còn có một người. Chị nằm lả trên giường, nhác thấy đuôi tóc nhỏng nhà nhỏng nhảnh lấp ló bên khung cửa. Chị bật dậy hơn cả cái lò xo bị nén lâu ngày. Đứa con gái mặt mày lem nhem nước để mặc mẹ đập tay bồm bộp lên lưng, lên vai nó. Mẹ khóc, con khóc, bà ngoại đứng run rẩy chấp tay lạy Phật lạy trời bên ngoài cũng khóc. Anh chờ 3 người dứt tiếng khóc mới thẻ thọt:

- Tìm được con bé bên nhà đứa bạn chung lớp. Con nhỏ bao cho bạn...

Nghe anh nói, chị sững sờ và tự trách mình sao không kịp nghĩ ra. Chị nhớ mấy lần chị gặng hỏi, nó trả lời chị mà mặt mày lấm lét:

- Con có biết gì đâu hở cô, mà sao gì lại hỏi con về My.

Vuốt vuốt tóc con trong lòng mình. Chị nhớ ngày đầu tiên gặp lại con sau lần 3 tháng bà ngoại ẳm nó về quê. Mặt nó bụ sữa, nó giương cặp mắt trong veo lạ lẫm trước hai bàn tay chị đưa ra, ngoạy đầu khóc thét. Lớn lớn một chút, chị về nó còn len lén trốn sau lưng, nắm ống quần bà ngoại, nó hét:

- Sợ chị... sợ chị...

Hết 4 tuổi. Chị mới nghe được tiếng "mẹ" thay tiếng "chị" nhoi nhói lòng trên cái miệng xinh xắn của con. Bao lần mừng rỡ ôm con trong tay, nhưng chưa khi nào cảm giác yêu thương hạnh phúc toàn vẹn trùm lấy chị như lần này. Tội nghiệp con gái của mẹ. Gồng mình lên để cố tỏ ra giỏi giang, tỏ ra không thua kém gì người. Sao mẹ không nhận ra con muốn lấp đầy vết thương cha con ngày xưa khoét lõm trong lòng mẹ. Nhìn con cười, con hát, con ăn nói hồn nhiên, mẹ đã vô tâm không nghĩ vết thương trong tim con còn hoăm hoắm hơn nơi mẹ rất nhiều. Con chịu sao được tình yêu nơi mẹ giờ sẻ nửa làm hai. Vùi mặt vào tóc con, chị để mắt tuôn rơi những giọt cuối cùng. Vì vậy, khi chị ngước lên. Anh thấy mặt chị ráo hoảnh, lạnh băng, chị nói với anh:

- Mẹ con em cảm ơn anh rất nhiều. Cũng trễ rồi... anh về đem luôn hộp nhẫn trên bàn đi trả lại giùm em.

Nắng chiều xuyên qua khe cửa sổ khép hờ, chị choàng dậy. Giật mình thấy con gái ngồi ngây đơ ngó mẹ đăm đăm. Chị hỏi con:

- Trễ học rồi! Sao con ngồi đó chưa đi?

Không trả lời mẹ. Con bé tới kéo bung cửa tủ, lục lọi, loay xoay. Cuối cùng, nó quay qua, giơ trước mặt chị một bộ áo quần:

- Mẹ mặc cái này đi. Con thấy mẹ mặc cái này là đẹp nhất. Chút nữa chụp hình mẹ lựa mấy cái xoa rê màu na ná vầy nè. Sáng da, lên hình cho nó đẹp.

Nó không nhìn chị, con bé lại tiếp tục bằng một giọng lí nhí tưởng chừng như đang tự thầm thì:

- Con gọi chú ấy rồi. Chú qua chở mẹ đi bây giờ đó. Mẹ dậy chuẩn bị đi...

Không dưng, có cơn gió nào ngoài kia mở tung cửa sổ để cho ánh nắng tuôn vào tràn trụa hết cả căn phòng. Không dưng, nắng xuân vào mắt chị chói lòa, ran rát. Một dòng lạnh mát rớt lên môi, chạm đầu lưỡi, chị thấy vị gì ngòn ngọt, say say. Ngoài sân, bà ngoại còn mãi ngắm nhìn một chậu mai. Từ cành trụi lá khẳng khiu, vừa nhu nhú ra mấy búp nõn xanh óng ánh, run run như đang khẽ cười cùng những đợt gió chớm xuân.

Hạnh phúc đến vừa chớm xuân đấy em

Hãy tận hưởng những gì khi nó đến

Cái hạnh phúc trong vui buồn lẫn lộn

Trong yêu thương nhưng canh cánh nỗi lòng

Sự hồn nhiên con trẻ rất thân thương

Nhưng qua rồi biết bao ngày giông bão

Hoa lại nở, chim lại vang tiếng hót

Đưa em vào...

Hạnh phúc mãi...

Chớm xuân

Theo Chuyện Làng quê