Khu Danh thắng Tây Thiên cách thủ đô Hà Nội khoảng 70km về phía tây bắc, từ trung tâm tịnh lỵ của Vĩnh Phúc là Tp Vĩnh Yên đi khoảng hơn 10 km. Khu di tích danh thắng Tây Thiên thuộc thị trấn Đại Đình, huyện Tam Đảo, tỉnh Vĩnh Phúc là một quần thể gowin99 du lịch tổng hợp, đã được Bộ gowin99 , Thể thao và Du lịch xếp hạng Di tích lịch sử gowin99 quốc gia đặc biệt năm 2017.
Tên gọi Tây Thiên mang ý nghĩa là “nơi các nhà sư Tây Thiên (Ấn Độ) tu hành”, được đặt để ghi nhớ giáo đoàn đầu tiên tới từ Ấn Độ vào Việt Nam truyền đạo. Tương truyền, vào thế kỷ III trước công nguyên, phái bộ thứ tám của vua A Dục đã tới nơi đây hoằng dương Phật pháp, thấy cảnh núi rừng u tịch và trang nhã, có suối chảy nước trong, thác ghềnh, non cao, rừng rậm đã chọn nơi đây dựng lều làm chốn nghỉ chân.
Tới thời Trần, Tây Thiên là một trong những trung tâm Phật giáo thâm uy giống như Yên Tử và Đông Triều. Các địa danh khác như Suối Giải Oan, suối Trường Sinh, chùa Đồng Cổ, rừng thông già đại thụ là nơi nhiều đời cao tăng tu tập, hành trì và viên tịch. Người ta cũng đã tìm đc 3 bia mộ đá và di cốt của Giác Linh Ngã Thiền Sư, Võng Sơn Thiền Sư, Cúc Khê Thiền Sư. Ngoài ra còn nhiều nền chùa cổ và các di chỉ hiếm hoi dưới nền đất rừng Tây Thiên được ghi lại trong sách Kiến Văn Tỉ Lục của Lê Quý Đôn.
Quần thể khu di tích danh thắng Tây Thiên được coi là một trong những nơi phát tích của Phật giáo Việt Nam và là nơi thờ tự chính Quốc Mẫu Tây Thiên, một trong hai vị Quốc Mẫu được sắc phong từ thời Hùng Vương dựng nước, có công giúp Vua dẹp giặc, mở mang bờ cõi, thống nhất giang sơn, dạy dân trồng lúa, giữ lửa trong buổi bình minh của dân tộc.
Với mỗi người, chuyến hành hương Tây Thiên có thể là đến thăm, có thể là sự trở về, song cả hai hành trình đều tràn ngập niềm hỷ lạc, an bình tự tại. Cảnh sắc thiên nhiên sơn kỳ thủy tú, hùng vĩ, thanh bình và ngoạn mục đẹp trong từng giây, từng khoảnh khắc. Đó là cảnh núi rừng nguyên sơ, là những ngôi Cổ tự, Thảo am Tịnh thất cheo leo trên độ cao ngút ngàn hay nguồn Bát Nhã tuyền róc rách ca lên khúc nhạc hoàn hương từ vô thủy. Xa xa dòng Thác Bạc trắng xóa như dải ngân hàng vắt mình thả xuống từ trời cao xanh thẳm tạo nên một bầu không khí thanh bình.
Đầu Xuân 2024, mặc dù lượng người về hành lễ và du xuân vãn cảnh khá đông, đủ mọi lứa tuổi nhưng công tác bảo đảm an ninh được Ban Tổ chức triển khai thực hiện khá nghiêm túc, từng đoàn người trở về hành lễ, chiêm bái trong không khí nhộn nhịp nhưng rất trật tự.
Ông Trần Quốc Bình - Phó Bí thư, Chủ tịch UBND thị trấn Đại Đình cho biết: Để bảo đảm trật tự, chính quyền địa phương đã bố trí nhiều điểm đỗ xe, phân luồng giao thông hợp lý đến các điểm tham quan. Việc đưa đón du khách được các công ty xe điện bảo đảm, không để xảy ra tình trạng ùn tắc. Tại khu vực trung tâm lễ hội Tây Thiên, lực lượng Cảnh sát giao thông tham gia điều tiết giao thông, quản lý bán hàng như cảnh sát giao thông, cán bộ quản lý di tích, dân quân tự vệ thị trấn Đại Đình. Người dân địa phương cung cấp nhiều dịch vụ tại chỗ phục vụ du khách, chủ yếu là các sản phẩm nông nghiệp của địa phương.
Anh Nguyễn Văn Hà ( ảnh trên) du khách đến từ Thái Nguyên chia sẻ: Gia đình nhà tôi và một số người bạn hẹn nhau lên lịch đi lễ ở đền Quốc mẫu Tây Thiên vào sáng ngày mùng 3 Tết, từ 7h sáng cả đoàn đã khởi hành. Địa điểm này là khu du di sản gowin99 đặc biệt cấp Quốc gia, được đầu tư khá hoành tráng, không gian cảnh quan mát mẻ với núi rừng, thác suối... Chúng tôi rất hài lòng trong ngày đi lễ đầu năm để cầu may.
Khu đền thờ Quốc mẫu Tây Thiên hiện nay thu hút du khách thập phương về hành lễ ngay từ những ngày đầu năm, đặc biệt là giới trẻ bây giờ cũng đến rất nhiều. Do vị trí đền thờ ở không quá xa, đường đi lối lại bây giờ rất thuận lợi, cảnh quan thiên nhiên khá hùng vĩ, nên ngày càng thu hút được du khách.