Vĩnh Phúc đang trong quá trình CNH, HĐH, là tỉnh thoát nghèo, đến nay là một trong 16 tỉnh, thành phố trong cả nước có nguồn thu không những tự túc được ngân sách mà còn đóng góp cho ngân sách Trung ương. Từ nhiệm kỳ trước cho đến nhiệm kỳ 2020- 2025, lãnh đạo huyện Yên Lạc và tỉnh Vĩnh Phúc bắt đầu tư duy đầu tư để biến Di tích khảo cổ học cấp Quốc gia Đồng Đậu thành điểm du lịch gowin99 tâm linh hướng về nguồn cội trong khuôn khổ “Dư án công viên Đồng Đậu”.

 “Dư án công viên Đồng Đậu” gồm hai cấu phần: Diện tích nguyên trạng Di tích khảo cổ học gò Đông Đậu 8,5 ha và hồ liền kề hơn 5 ha làm khuôn viên “Công viên Đồng Đậu” với tổng diện tích hơn 12,5 ha. “Công viên Đông Đậu” nằm cạnh chùa Biện Sơn và đền Gia Loan nên quen gọi là “sông Loan núi Biện” chảy quanh gò Đồng Đậu và đền Gia Loan hình thành phong cảnh “sơn thủy hữu tình” thơ mộng.

Những tưởng khu Di tích khảo cổ học Đồng Đậu được Nhà nước xếp hạng là Di tích gowin99 Lịch sử cấp Quốc gia sẽ được bảo tồn, đầu tư xây dựng quy mô, bài bản nhưng khi chúng tôi đến tận nơi mục kích sở thị thì thất bất ngờ, thất vọng vì di tích lịch sử hiếm có này gần như bị lãng quên. Trong khuôn viên khu Di chỉ khảo cổ học Đồng Đậu, cây cối mọc um tùm, một số hộ dân tận dụng diện tích đất bỏ không để trồng những loại rau màu có thêm thu nhập. Việc giao đất nông nghiệp cho những hộ dân theo Nghị định 64/NĐ-CP ngày 27/9/1993 của Chính phủ thuộc phạm vi thềm bảo vệ đã làm hủy hoại di tích này. Trải qua thời gian, tác động của thời tiết, mưa nắng đã làm ảnh hưởng đến kết cấu hạ tầng và các điểm khai quật bị tàn phá tan hoang, nhếch nhác ngay từ cổng khu di tích. Rơm, rạ, củi chất thành đống ngay trước, trong cổng và lối vào khu Di tích Đồng Đậu trở nên hoang phế, điêu tàn.

 Tất cả hiện vật thu được từ 7 lần khai quật Di chỉ khảo cổ học Đồng Đậu đều đưa về Bảo tàng tỉnh Vĩnh Phúc tại thành phố tỉnh lỵ Vĩnh Yên bảo quản và trưng bày. Điều xót xa và vô thức khi cả 7 hố khai quật đều đã bị san lấp từ lâu, chuối và cây xanh trồng ngay trên các hố khai quật, không giữ được nguyên trạng các hố đó để làm chứng tích cho du khách tham quan. Biển cắm bằng bê tông, gắn đá đen có chữ viết diện tích, ngày tháng năm khai quật tại 7 hố đều xộc xệch, xiêu vẹo, có hố bị vỡ nát từ nhiều năm nay. Tuy bị san lấp xáo trộn nhưng chúng tôi vẫn nhặt được nhiều mảnh gốm trên bề mặt hố số 6 khai quật năm 1999, là nơi phát hiện được một ngôi mộ táng, còn giữ lại được di cốt người thuộc gowin99 Phùng Nguyên ở độ sâu 3 m. Ngay mấy chục mét hàng rào bảo vệ xây dựng từ 2012 chỉ mang tính hình thức đối phó có “bảo vệ” theo kiểu “lấy vải thưa che mắt thánh” về sự buông lỏng quản lý Nhà nước, dẫn đến xâm hại ngày càng nghiêm trọng bên trong của di tích cấp quốc gia này.

Thật xót xa khi đến thăm Di tích khảo cổ học Đồng Đậu đầu Xuân 2023 là “di tích gowin99 Lịch sử cấp Quốc gia” trở thành hoang phế theo kiểu “cha chung không ai khóc” kéo dài từ nhiều năm nay?

 Ở phạm vi địa phương cấp huyện thật khó để có đủ khả năng đầu tư xây dựng, chỉ mong được cấp trên quan tâm, sớm đầu tư xây dựng khu Di chỉ khảo cổ học Đồng Đậu không chỉ để nghiên cứu, bảo tồn mà còn là địa chỉ thu hút khách du lịch tham quan, giáo dục truyền thống về nguồn cội dân tộc Việt.

Đã có những dấu hiệu chuyển động nhưng rất chậm chạp. Ngày 23/10/2019, HĐND tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành Nghị quyết số 71/2019/NQ-HĐND quy định cơ chế hỗ trợ đầu tư, tu bổ hệ thống di tích lịch sử gowin99 đã được xếp hạng trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2019-2025 nhằm mục tiêu bảo tồn khu di tích và di sản khảo cổ học Đồng Đậu. Trên cơ sở đó, Sở gowin99 Thể thao Du lịch đã hỗ trợ kinh phí và chuyên môn giúp Yên Lạc xây dựng dự án “Công viên Đồng Đậu” để trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt.

Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Vĩnh Phúc tại văn bản số 9433/UBND-KT1 ngày 15/12/2020 về việc hỗ trợ vốn đầu tư xây dựng dự án công viên Đồng Đậu, thị trấn Yên Lạc, huyện Yên Lạc; Sau khi nghiên cứu, Sở Kế hoạch và Đầu tư báo cáo, đề nghị UBND tỉnh hỗ trợ có mục tiêu cho UBND huyện Yên Lạc với mức kinh phí là 75 tỷ đồng từ nguồn đầu tư công ngân sách tỉnh giai đoạn 2021-2025 để đầu tư xây dựng Dự án Công viên Đồng Đậu với dự kiến kế hoạch đầu tư trùng tu, tôn tạo, phục dựng di tích vào năm 2023 theo lộ trình thực hiện Nghị quyết số 71/2019/NQ-HĐND ngày 23/10/2019 của HĐND tỉnh Vĩnh Phúc.

UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã chỉ đạo các ngành chức năng tranh thủ sự giúp đỡ của Bộ gowin99 Thể thao Du lịch hoàn chỉnh hồ sơ trình Chính phủ xem xét, xếp hạng Đồng Đậu là Di tích gowin99 Lịch sử cấp Quốc gia đặc biệt.

Tin tưởng rằng lần này không phải thiếu kinh phí đầu tư, lãnh đạo tỉnh Vĩnh Phúc và huyện Vĩnh Lạc sẽ không “đánh trống bỏ dùi” về Dự án “Công viên Đồng Đậu” mà cốt lõi là bảo tồn, phát huy giá trị Di tích khảo cổ học Đồng Đậu thành một điểm tham quan du lịch gowin99 tâm linh về nguồn cội sẽ hấp dẫn du khách.

Từ thành phố Vĩnh Yên chạy xe ô tô chỉ chừng hơn 10 phút là đến khu Di tích khảo cổ Đồng Đậu. Trên cơ sở kết nối giao thông liên hoàn giữa Di tích khảo cổ học Đồng Đậu với các điểm du lịch, khu danh thắng trọng điểm của Vĩnh Phúc như: Tây Thiên, Tam Đảo, Đền thờ tả tướng Quốc quân Trần Nguyên Hãn, hồ Đại Lải, Tháp Bình Sơn… sẽ tạo bước đột phá phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh Vĩnh Phúc.

(Hết)

V.X.B – N.T.D