Mười lăm truyện ký của anh trong tập sách này đã nói lên điều đó, mang một bản sắc riêng của tác giả.
Bản sắc này lần đầu được bộc lộ qua tiểu thuyết Tơ Vò đã được độc giả đón nhận một cách mến mộ đến mức “cháy sách” và được các cửa hiệu photocoppy ở tỉnh nọ nắm bắt cơ hội photo “cháy máy”mà vẫn không kịp bán. Đây là một hiện tượng lạ vì tiểu thuyết này là dạng tiểu thuyết tư liệu  phơi bày một phần sự thật ở địa phương, dự báo chuẩn xác cung cách lừa đảo như “đại gia” Trịnh Quỳ cùng với đó dựa thế “thâm hữu”, có kẻ “chống lưng” cho nó sớm muộn cũng sẽ vào “nhà đá” bóc lịch. Dự báo đó trong tiểu thuyết Tơ Vò sau gần 5 năm đã ứng nghiệm thành hiện thực.

Trong “Ứng nghiệm thành đạt” có các truyện ký là “Thành Đạt”, “Khó Thoát”, “Quan Mượn” (sẽ được bàn đến ở phần sau bài viết) thì 12 truyện còn lại là cùng một thể tài có tính gợi mở cho những đề tài nghiên cứu mà lâu nay giới sử học ít quan tâm  hay ít nhất cũng là gợi mở cho các sinh viên làm luận văn tốt nghiệp, cho những ai đang tìm kiếm học vị, học hàm làm đề tài nghiên cứu khoa học thay vì chạy theo những đề tài  về  “cầu lông” nhan nhản … để thành những tiến sĩ phỗng sành.
Từ “Ứng nghiệm sấm Trạng Trình”, “Bài học lịch sử: Chết thảm vì con rể”, “Nghĩ về một thuở cha ông đi mở cõi” , “Khám phá bí ẩn đồi Diệm Xuân” đến “Tưởng nhớ tri ân Thái sư Á vương Đào Cam Mộc, “Hương ước làng cổ Mỹ Lộc” … đều là những gợi mở, những hướng nghiên cứu tiếp cận lịch sử mới mẻ với một quan điểm tiến bộ nhìn vào cách tư duy hành xử ưu thời mẫn thế của người xưa để có một nhận thức mới về thời cuộc và hiện tình đất nước hôm nay.

Các Truyện ký  “Nhớ Mã Đà sơn cước, chiến khu D” , “Không được lãng quên” , “Một thoáng với thi sĩ Bùi Văn Dung”, “Nét tài hoa của nhiếp ảnh gia Nguyễn Chính” , “Đặc sắc của chợ nổi Cái Răng” , “Báu vật của làng” tưởng như không ăn nhập gì với đề tài Ứng nghiệm nhưng đều thấp thoáng như những nhân chứng lịch sử gắn với một giai đoạn lịch sử nhất định mà họ đã trải qua.

Đã là ỨNG NGHIỆM thì có thành đạt nếu thực tâm, thực tài mang tính biện chứng và có cả hậu quả bi thương, đau đớn, nhục nhã mang màu sắc duy tâm . Dù tác giả không có ý viết theo hình thức luận đề về nội dung này nhưng nếu người đọc tinh ý vẫn nhận ra một thông điệp ngầm rất nhân bản cảnh tỉnh người đọc hãy sống tử tế với nhau, hãy hướng thiện tôn trọng những lẽ phải thông thường , phải biết quy luật nhân quả, luân hồi, báo ứng mà ngàn đời nay cha ông ta trọng thị như thể lưới trời lồng lộng, thưa nhưng khó lọt.

Trở lại với 3 truyện THÀNH ĐẠT, KHÓ THOÁT, QUAN MƯỢN được nằm gọn trong gan ruột cuốn truyện ký ỨNG NGHIỆM THÀNH ĐẠT hình như là chủ ý của tác giả để người đọc tự liên tưởng đến một ngày không xa cái sự “thành đạt” không đàng hoàng bằng những mánh lới, thủ đoạn không bằng tài năng, tâm thành sẽ phải trả giá, sẽ thành nguyên liệu “củi” cho chiếc lò của Tổng Bí thư khởi xướng. Loại QUAN MƯỢN bất tài, vô hạnh được luân chuyển như một hình thức tráng men để tìm cơ hội chui sâu leo cao như một vật cản cho sự phát triển của địa phương cần sớm được loại bỏ không để phát sinh thêm những “con sâu làm rầu nồi canh”. Hay KHÓ THOÁT là một tiên đoán cho những kẻ bất lương lợi dụng chức vụ quyền hạn để hãm hại người hiền khó có một kết cục tốt đẹp và gây dựng niềm tin vào một ngày mai tươi sáng khi thượng tôn pháp luật, công lý được thực thi.

Hiện thực đời sống - Chất liệu cho các sáng tác văn học bao giờ cũng tươi mới nhiều khi còn sinh động hấp dẫn đến không ngờ, đôi khi  hơn cả những tưởng tượng của người cầm bút. Tôi tin những gì mà Quân Yên (Vũ Xuân Bân) cho hiện lên trong tập truyện ký ỨNG NGHIỆM THÀNH ĐẠT chỉ là những phác thảo cho những đề tài nghiên cứu khoa học lịch sử về những góc khuất còn mờ tỏ, là những phác thảo cho những chương hồi tiểu thuyết có mạch nguồn với TƠ VÒ.

Bạn đọc và tôi có quyền kỳ vọng nơi anh một nhà báo từng trải và bản lĩnh, một nhà văn trẻ trung thành với loại hình tiểu thuyết phi hư cấu viết sử bằng văn

 Làng ven sông 12-9-2023

H.T.M         

Địa chỉ phát hành: 11 Phan Huy Chú - Phường Phan Chu Trinh, Quận Hoàn Kiếm - Hà Nội. ĐT liên hệ: 0984451930