Sẽ buồn biết bao nhiêu nếu không còn trái bóng

Trái bóng tròn trên thảm cỏ xanh.

Không rõ từ khi nào, tôi quan tâm (và sau đó say mê) trái bóng tròn đầy ma thuật (hình như từ hồi học cấp 3 thì phải). Nhưng tôi chỉ thực sự "nhập cuộc" và bắt đầu làm thơ về bóng đá từ MEXICO-86. Người "Mễ Tây Cơ" với chiếc mũ rộng vành, với vị ớt cay cháy bỏng và với tình yêu bóng đá cuồng nhiệt đã tổ chức một World Cup thật tuyệt vời. Năm ấy, đội Argentina Vô địch và thế giới được chứng kiến một "Hoàng tử" mới ra đời, sau bao nhiêu năm trị vì của "Vua bóng đá" Pelé. Đó chính là Diego Maradona.

          Từ đó đến nay (2021) đã 35 năm, trái bóng đã bay qua 8 mùa World Cup với bao nhiêu cảm xúc vui buồn. Tôi cũng trải qua biết bao biến cố đời mình (thật không kể hết). Nhưng tình yêu dành cho trái bóng tròn trong tôi vẫn không hề vơi cùng năm tháng. Tôi vẫn bền bỉ theo dõi và làm không biết bao nhiêu thơ. Thơ về World Cup, thơ về EURO, thơ về Copa America và đặc biệt thơ về bóng đá Việt Nam qua mấy thập kỉ thăng trầm và đã đạt tới những vinh quang thật đáng tự hào.

          Tôi đã mấy lần thực hiện dự định in riêng một tập thơ chuyên về trái bóng (mà có nhiều người động viên, trông đợi). Nhưng rồi vì bận, vì chưa quyết tâm và vì một vài lí do khác nữa mà tôi chưa làm được. EURO-2020 (vừa diễn ra trong tháng 6 & 7-2021) quá sôi động, bất ngờ. Không hiểu sao, tôi đột nhiên "mở bút trải lòng" cho ra lò không biết bao nhiêu thơ. Mỗi trận có ít nhất là một bài. Một đêm có khi sáng tác tới 3-4 bài (cho 4 trận vòng bảng). Mà toàn ứng tác giữa đêm khuya. Cứ đá xong 15 phút sau là có thơ "lên sóng" trên facebook, online ngay trên báo Thể thao & Văn hoá và ngày hôm sau trên báo giấy. Đã thành truyền thống khá lâu rồi, mỗi khi vào mùa World Cup hay EURO, báo Thể thao & Văn hoá (Thông tấn xã Việt Nam) lại mở chuyên mục "Nhật kí World Cup bằng thơ", "Nhật kí EURO bằng thơ". Thế là tôi cùng nhà thơ Bùi Chí Vinh vảo cuộc. Chúng tôi  thay nhau  ghi "nhật kí", bọc lót cho nhau cả mùa bóng đá bằng những bài thơ nóng hổi không khí trận đấu (Một bên Vinh, một bên Tình). Nhưng rồi, không hiểu lí do gì, anh Bùi Chí Vinh bỏ cuộc. Thế là chỉ còn mình tôi "solo" độc diễn mấy mùa rồi (gần đây có thêm nhà thơ Nguyễn Thụy Kha cùng tham gia, nhưng không đều lắm). Ai đã từng xem bóng đá mới thấy hết cái hay, cái lạ lùng của trái bóng. Trái bóng vốn tròn, người ta thường nói thế với ngụ ý: "Trái bóng có quy luật riêng. Nó luôn tiềm ẩn những bất ngờ không thể đoán trước". Tập thơ này được lấy tên "Không theo quỹ đạo lăn" cũng là để phụ hoạ cho chân lí đó. Trái bóng tròn "đỏng đảnh" luôn có những diễn biến bất thường chẳng ai đoán đúng (nếu dựa vào logic thuần tuý). EURO-2020 vừa rồi là một minh chứng hùng hồn. Không ai tin Séc, Đan Mạch, Thuỵ Sĩ, Ukraina... lại có những cuộc lội ngược dòng quật khởi đến thế. Đặc biệt, trong trận chung kết (12-7), mọi người Anh (và hầu hết những ai sành bóng đá) đều tin Đội tuyển Anh sẽ đoạt Cup, thoả nỗi mong chờ khắc khoải 55 năm. Diễn biến trên sân cũng minh chứng cho điều ấy. Ngay phút thứ 2, Luke Shaw đã ghi bàn và suốt hiệp 1, đội Anh vẫn áp đảo. Thế mà họ đã để Ý gỡ hoà phút 67 và gục ngã trước loạt sút luân lưu định mệnh. Bất ngờ nối tiếp bất ngờ. Thế mới là thể thao. Thế mới là bóng đá.

          Cho đến nay (2021), sau mấy chục năm miệt mài "trên từng cây số", tôi đã viết hàng trăm bài thơ riêng về quả bóng tròn, thể hiện mọi cung bậc cảm xúc của tôi "lăn theo trái bóng" (Niềm vui và nỗi buồn từng phút nối nhau qua - R. Gamzatov). Nhưng ngoài việc đăng trọn vẹn những bài thơ Nhật kí EURO bằng thơ (EURO-2020) năm nay (2021), tôi chỉ chọn thêm một số bài tiêu biểu đưa vào tập này (và cũng bởi nhiều bài thất lạc chưa tìm thấy). Tất nhiên, sẽ có bài đầu tiên khó quên (Hát về trái bóng da) viết từ năm 1986 và có bài cuối cùng (gần đây nhất): Không theo quỹ đạo lăn. Tôi hi vọng sẽ được bạn đọc "yêu thơ và yêu bóng đá" trải lòng đón nhận. Đó không chỉ là sự sẻ chia mà còn là nguồn động viên lớn lao đối với tôi, để tôi tiếp tục có cảm hứng đồng hành cùng trái bóng trong thời gian tới.

          "Trái bóng vốn ít lời". Vậy mỗi người chúng ta cũng nên yêu bóng đá, thể hiện tình yêu đó trong lòng như một sự cảm nhận tự thân. Những bài thơ sẽ nói hộ cho tôi điều ấy.

Trái bóng vẫn cứ lăn rõ ràng trên sân cỏ

Rất vô tư, không thiên vị dối lừa

Giọt nước mắt và nụ cười, tất cả đều chân thực

Nỗi vui buồn và những ước mơ...

                                                          Hà Nội, nhân ngày sinh 21-7-2021

                                                                             Phạm Văn Tình 

TRÁI BÓNG BAY LÊN CHẤM SÁNG HÒA BÌNH

Chỉ một quả bóng thôi thế là thành thế trận

Anh ở bên kia và tôi ở bên này

Cái vạch vôi giữa sân thành đường biên hai thái cực

Trái đất bỗng ngừng khi quả bóng bay

Trái bóng bay lên mang theo hai thế kỉ ⁽¹⁾

Qua những cuộc thập tự chinh và những phát minh

Những chân trời mở ra và khép lại

Nhưng quả bóng vẫn bay, bay đến hết mình

Và lại bắt đầu đường chuyền thứ nhất

Vũ điệu sam ba hát  khúc khải hoàn

Một nửa địa cầu rung lên theo tiếng nhạc

Người hát người cười theo một đường ban

Một trăm triệu người Brazil không ngủ

Hãy để sang một bên bao gian khó nhọc nhằn

Trái bóng - Mặt trời - Vị cà phê cháy bỏng

Họ uống mừng nhau - mừng những anh hùng

Nhưng bóng đã bay sang bên này lục địa

Mười một con người bảo vệ cả châu Âu

Mười một con người có thể vào truyền thuyết

Và quả bóng da như có phép nhiệm màu

Trái bóng vẫn bay... cái vạch vôi giới hạn

Năm mươi mét thôi là tới khung thành

Năm mươi mét bên này - đó là Tổ quốc!

Tổ quốc hình cầu trong trái tim anh

Trái bóng vẫn cứ lăn rõ ràng trên sân cỏ

Rất vô tư, không thiên vị dối lừa

Giọt nước mắt và nụ cười, tất cả đều chân thực

Nỗi vui buồn và những ước mơ...

Thảm cỏ xanh, bầu trời xanh như cỏ

Trái bóng bay lên, chấm-sáng-hoà-bình

Mexico đêm nay cả loài người không ngủ

Cả loài người thức dậy trước bình minh...

Viết nhân MEXICO-86

CHUNG BẢN HOÀ CA

(Việt Nam thắng Thái Lan 3-0 tại Tiger Cup 1998)

Giọng khản đặc giữa một trời cờ đỏ

Không ai muốn rời sân, không ai muốn ra về

Ta cũng vậy như vạn người đứng cạnh

Trái bóng tròn thao thức cả trời khuya

Thèm một phút lặng yên như cỏ

Để nghĩ về lúc bóng bắt đầu lăn

Ngỡ cứ nhầm số 3 trên bảng điện

Mà trong mơ ta ao ước bao lần

Hàng vạn người rưng rưng. Ngoài kia trời Hà Nội

Một biển người, một biển sao sa

Và em hãy nắm tay anh thật chắc

Chúng mình cùng reo với nước mắt chan hoà

Nước mắt chúng mình giống mồ hôi đồng đội

Rơi trên cờ, trên cỏ, trên hoa...

Chúng tôi ngắm trời thu tháng tám

Nghe non sông cùng nhịp bản hoà ca.

22h, 3-9-1998

THẾ GIỚI CHIA LÀM HAI

(Trận chung kết EURO-2020 ngày 11-7-2021 giữa đội Anh và Ý tại Wembley – Anh)

Không chỉ sân Wembley tới đây (11-7) chia hai màu
Màu Ý (xanh Thanh Thiên) và màu Anh (Trắng - Đỏ)

Mà còn cả châu Âu hai hướng bàn tay vỗ

Dù cùng ở trên sân hay ngồi trước màn hình

Em yêu những chiến binh thành La Mã tóc xanh

Có Paolo Rossi "Thiên thần" và Roberto Baggio "Thần thánh"

Và bây giờ, Chiellini, Jorginho, Verratti, Chiesa... kiêu hãnh

Phòng thủ, tấn công, muôn đường bóng đa chiều

Anh quá quen những chàng trai xứ Sương Mù đáng yêu

Charlton, Shilton, Beckham, Rooney... từng xiêu lòng khán giả

Và bây giờ, hậu sinh Harry Kane, Sterling, Haka, Maguire... vượt lên tất cả

Trường phái Anglo-Saxon đâu chỉ giản đơn "lật cánh đánh đầu"?

Vượt qua 6 trận đường trường thật bất ngờ Anh - Ý gặp nhau

Lịch sử 27 cuộc đối đầu với một trời duyên nợ

Vương quốc khai sinh trái bóng tròn đã bao lần mang danh "khôn nhà dại chợ"

Đây là lúc Tam Sư cần phải viết tên mình

Thật lạ kì, chỉ vì một trái bóng xa vời, tít tắp biển xanh

Thế giới đang yên đang lành bỗng chia thành hai ngả

Anh và em trong một chiều, hai phương trời xa lạ

Bạn bè đỏ mặt tía tai đến đập ghế đập bàn

Nhưng cũng nhờ trái bóng tròn mà tất cả thế gian

Cùng hồi hộp kéo đêm dài ngắn lại

Cùng say đắm một tình yêu mê mải

Hân hoan nắm chặt tay nhau cùng đón Mặt Trời

Ngoài kia trái bóng vẫn vô tư, tha thiết không lời.

10-7-2021 - PVT