Ngày 26/7/2018, ông Hoàng Công Lành là người đã chứng kiến và huy động bà con trong làng nỗ lực tìm kiếm vị trí máy bay Su-22U rơi, nơi hai phi công là Thượng tá Khuất Mạnh Trí (sinh năm 1978, quê thị xã Sơn Tây, thành phố Hà Nội) Phó Trung đoàn trưởng, Tham mưu trưởng trung đoàn 921, Sư đoàn 371, Quân chủng Phòng không - Không quân và Đại tá Phạm Giang Nam (sinh 1972, quê Thụy Bình, Thái Thụy, Thái Bình), Chủ nhiệm bay đã hy sinh trong khi làm nhiệm vụ bay huấn luyện.
Tôi xin đăng lại bài viết này như một nén tâm nhang để tưởng nhớ đến ông Hoàng Công Lành, người đảng viên, cựu chiến binh tận tụy gương mẫu của bà con Làng Dừa.
*
Người lính phi công Khuất Mạnh Trí - Phạm Giang Nam
Mãi mãi là đôi hạc trắng vút bay trên bầu trời xanh thẳm
Sau khi Hội lớp B Sơn Tây chúng tôi kết thúc chuyến đi thực tế kết hợp làm từ thiện tại Bắc Hà (Lào Cai), nhân kỉ niệm 45 năm ngày ra trường với 3 ngày 2 đêm (từ 25/10 đến 27/10) thật bổ ích và ý nghĩa. Sáng 28/10 các bạn lớp cùng với mẹ Lan lại tiếp tục cuộc hành hương vào thăm Làng Dừa, xã Nghĩa Yên, huyện Nghĩa Đàn (Nghệ An) nơi hai con Khuất Mạnh Trí và Phạm Giang Nam hy sinh và mang theo chút quà tình nghĩa đối với bà con Làng Dừa.
Ngay từ 5 giờ sáng, Sơn Tây trở lạnh, trên đường đi nhiều đoạn gặp mưa nhưng chúng tôi đến nơi thì trời quang, mây tạnh. Ai cũng nghĩ, có lẽ hai con phù hộ cho chúng tôi.
Ngồi trên xe tôi cứ nhớ mãi sáng ngày 29/7/2018, rất đông người thân cùng bà con khu phố đã có mặt từ sớm để đón di cốt liệt sĩ Thượng tá phi công Khuất Mạnh Trí trở về quê nhà. Hàng trăm người dân đã bật khóc. Tiếng người thân, đồng đội gọi tên cháu tôi trong tiếng nấc nghẹn. Mỗi lần nghĩ đến cháu, viết về cháu, tôi vẫn không khỏi bàng hoàng, đau xót.
Người ra đón chúng tôi và cùng lên viếng miếu thờ hai liệt sỹ là ông Hoàng Công Lành, cựu chiến binh, trưởng thôn Làng Dừa. Ông đã chứng kiến và huy động bà con nỗ lực đi tìm vị trí máy bay rơi. Người trưởng thôn dân tộc Thổ đã kể cho tôi nghe những việc mà bà con trong làng đã làm với nghĩa cử cao đẹp, từ việc tìm kiếm và đưa các anh trở về yên nghỉ nơi đất mẹ.
Ông Lành nói với tôi, Làng Dừa hiện có 130 hộ nhưng có đến 50% là hộ nghèo, tuy vậy tấm lòng của bà con thì không bao giờ nghèo. Biết cháu Trí yêu thích loài hoa phong lan, nên tôi đã ghép mấy giò lan lên cây cạnh miếu thờ để cháu lúc nào cũng được ngắm phong lan. Tôi thực sự xúc động khi ông Lành làm một việc tưởng như rất đỗi bình thường nhưng lại bắt nguồn từ tấm lòng của ông đối với cháu. Tôi nói với ông Lành, cháu Trí có cả một vườn lan trồng trong sân nhà và hơn 30 giò lan ở đơn vị. Cháu sống mộc mạc giản dị như chính loài hoa lan tinh khiết mà cháu yêu thích. Trí yêu phong lan đến nỗi, đi đâu thấy giò lan đẹp cháu đều muốn tìm hiểu và mua về treo trong nhà hoặc đơn vị. Có hôm nghỉ phép, Trí cùng đồng đội chạy xe lên tận Hòa Bình, chỉ để mang một cành lan nhỏ về treo góc vườn. Nay nhìn thấy mấy giò lan của ông ở mảnh đất làng Dừa nơi cháu hy sinh làm tôi lại thấy nhớ cháu nhiều...
Chúng tôi thắp nén hương thơm lên ban thờ, trong lòng ai cũng thương nhớ hai con. Những người lính hy sinh giữa thời bình. Những mất mát quá lớn không gì bù đắp được.
Ông Hoàng Công Lành nói với chúng tôi, để tỏ lòng tri ân đối với 2 liệt sĩ hy sinh trong vụ rơi máy bay quân sự Su-22U tại làng Dừa, gần 100 cán bộ, chiến sỹ Ban chỉ huy quân sự huyện, lực lượng dân quân tự vệ và đoàn thanh niên xã Nghĩa Yên cùng bà con Làng Dừa đã tiến hành đổ bê tông tuyến đường dài hơn 2km vào miếu thờ 2 liệt sỹ. Đoạn đường có chiều rộng 1,5 m - 3,5m, được đổ bê tông dày 20cm sẽ góp phần giải quyết nhu cầu giao thông cho người dân, đồng thời giúp tuyến đường vào miếu thờ liệt sỹ thuận lợi hơn. UBND huyện hỗ trợ 1,2 tỷ đồng đổ bê tông tươi, bà con trong làng sẵn sàng hiến đất, chặt cây để việc làm đường được nhanh chóng và thuận lợi.
Ngày 8/12 năm 2018, UBND huyện Nghĩa Đàn đã tổ chức lễ khánh thành “Con đường tri ân” các anh hùng liệt sĩ của Sư đoàn 371- Quân chủng Phòng không - Không quân sau hơn 4 tháng thi công. Đó là nghĩa cử cao đẹp, tỏ lòng tri ân của cán bộ, nhân dân làng Dừa, xã Nghĩa Yên và huyện Nghĩa Đàn đã dành cho các anh.
Thắp hương cho hai cháu, chúng tôi được chứng kiến có ba cháu trong làng, trước khi đi làm ăn xa ở tận Bắc Ninh đã đến thắp hương cho hai anh. Hình ảnh ấy làm tôi vô cùng xúc động. Các cháu nói rằng, chúng cháu luôn coi các anh là con dân của làng Dừa và mong hai anh luôn phù hộ độ trì cho bà con trong làng.
Trước khi tạm biệt mảnh đất Làng Dừa nơi hai cháu hy sinh, các bạn lớp tôi đều nắm chặt tay người cựu chiến binh, trưởng thôn Hoàng Công Lành và nhờ anh nói hộ với bà con Làng Dừa, chúng tôi tỏ lòng biết ơn sâu sắc, chẳng có gì đong đếm được trước tấm lòng của bà con nơi đây.
Ông Khuất Duy Bình bạn lớp tôi, người có hơn 30 năm trông coi chăm sóc nghĩa trang liệt sỹ Sơn Tây nắm chặt tay ông Lành, đọc câu thơ của Nhà thơ Tố Hữu: "Bầm ơi liền khúc ruột mềm/ Có con có mẹ còn thêm đồng bào" rồi ông khóc nấc lên:
- Ông hãy nhận lấy tấm lòng của anh chị em chúng tôi, ông hãy thay mặt bác Lan, thay mặt chúng tôi và nhân dân cả nước chăm lo miếu thờ cho hai cháu. Hai cháu hy sinh rồi, gia đình người thân đau xót mất đi một người con, giờ thì còn đồng bào. Đồng bào là bà con Làng Dừa, là Trưởng thôn Hoàng Công Lành đấy. Mong ông nhận lấy tấm lòng của chúng tôi...
Trưởng thôn Hoàng Công Lành giọng nghẹn lại, chúng tôi sẽ làm tất cả những gì tốt đẹp nhất đối với Khuất Mạnh Trí và Phạm Giang Nam. Các anh là con cháu của Làng Dừa chúng tôi rồi...
Hai con - Khuất Mạnh Trí và Phạm Giang Nam mãi mãi là đôi hạc trắng vút bay trên bầu trời xanh thẳm...
Trái Tim Người Lính
