Tham nhũng và hối lộ như một cặp bài trùng. Không có kẻ tham nhũng thì không có người đưa hối lộ. “Quan” mà liêm khiết thì biết đưa hối lộ cho ai? Những vụ đại án gần đây, nhất là vụ án xảy ra tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát khiến cho dư luận choáng váng vì khoản tiền thất thoát, đưa và nhận hối lộ quá lớn, ngoài sức tưởng tượng của con người. Chúng hối lộ bằng cách đưa ngoại tệ vào trong các thùng xốp như người ta chuyển cho nhau thùng cá, tôm đông lạnh ở chợ hải sản vậy.

Nếu như ở các vụ án trước, cựu trung tá, điều tra viên Hoàng Văn Hưng, vụ “chuyến bay giải cứu” nhận vali đựng 400.000 USD; cựu Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son (Vụ AVG) nhận số tiền xếp trong 2 chiếc vali, 1 balô tổng cộng 3 triệu USD; cựu Bộ trưởng Bộ Khoa học & Công nghệ (sau này là Chủ tịch UBND TP Hà Nội) nhận quà và “để quên” cái túi bên trong chứa 200.000 USD (vụ Việt Á); thì đến vụ Vạn Thịnh Phát, số tiền hối lộ đã vọt lên con số hàng trăm tỉ VND, và nó được chứa trong... thùng xốp (con số chính xác là 5,2 triệu USD).

Nói “cười ra nước mắt” chứ thật ra chả ai cười được, vì thật là đau xót! Người ta hỏi nhau rằng, sau phong bì xẹp, phong bì dầy, va li, thùng xốp, bọn hối lộ, tham nhũng sẽ đưa tiền vào xe con hay xe tải đây? Ở Trung Quốc, có quan tham xây cả hầm chứa tiền và chở tiền ra vào hầm bằng xe tải. Vụ án chấn động lương tâm con người! Còn ở ta, vụ Vạn Thịnh Phát cũng đã khiến người dân vô cùng bất ngờ và căm giận.

Câu hỏi đặt ra là, vì sao Trương Mỹ Lan - Cựu Chủ tịch tập đoàn Vạn Thịnh Phát lại dễ dàng kiếm tiền và coi tiền như vỏ hến? Nữ đại gia này trước đây khá kín tiếng, nắm giữ trong tay một “núi tài sản”. Chỉ riêng tòa nhà Times Square và khách sạn 6 sao The Riverie Sài Gòn có diện tích hàng nghìn mét vuông án ngữ mặt tiền hai con phố Đồng Khởi và Nguyễn Huệ đắt đỏ bậc nhất ở TP Hồ Chí Minh đã chứng tỏ “uy thế” của “đế chế” này. Bà ta còn có những cơ sở kinh doanh hàng tỷ USD do chồng và con gái điều hành tại Anh và Hồng Kông.

Cái gì không mua được bằng tiền thì có thể mua bằng rất nhiều tiền. Cả đoàn thanh tra vụ Vạn Thịnh Phát do Đỗ Thị Nhàn, cựu Cục trưởng Cục Thanh tra, giám sát Ngân hàng II (Ngân hàng Nhà nước) làm Trưởng đoàn đã bị mua chuộc để bưng bít cho sai phạm của ngân hàng SCB Nhàn không chỉ nhắm mắt bỏ qua những sai phạm, những điều làm bậy, mà còn cố tình tiếp tay vi phạm qua các bản báo cáo láo. Nhân danh đoàn thanh tra, Nhàn đã kiến nghị cho Ngân hàng SCB của Tập đoàn Vạn Thịnh Phát được thực hiện tái cơ cấu, vì thế càng gây thiệt hại lớn hơn, những kẻ tham nhũng càng lún sâu vào tội ác.

Qua các vụ hối lộ với số tiền, nhà đất ngày càng leo thang với mức độ đặc biệt nghiêm trọng, chúng ta thấy, tội đưa - nhận hối lộ ngày càng biến hoá khôn lường và vô cùng trắng trợn. Người ta đưa những túi tiền lớn, không cần giấu diếm trong các túi hoa quả, chai rượu, hộp bánh; đưa ngay tại nơi công sở tôn nghiêm, thậm chí ngay tại cổng cơ quan bảo vệ pháp luật.

Nạn tham nhũng, hối lộ gây ra hậu quả rất nặng nề, làm sai lệch hoạt động bình thường của bộ máy nhà nước, mất cán bộ, mất niềm tin của nhân dân vào cán bộ của các cơ quan công quyền. Rất tiếc, trong số cán bộ sa ngã có những người là cán bộ cấp cao, từng có cống hiến, được đào tạo cơ bản, thậm chí là “có triển vọng” giao những nhiệm vụ quan trọng hơn.

Tại các phiên tòa, các bị cáo can tội nhận hối lộ với nhiều động cơ khác nhau, nhiều cách “cãi” khác nhau nhưng đều tỏ ra ân hận và xin nộp lại số tiền làm thất thoát, nhận hối lộ. Thế nhưng, hậu quả mà các vụ án để lại thì rất cay đắng, nặng nề. Tại sao cả đoàn thanh tra “gục ngã”, không ai đủ bản lĩnh để từ chối. Tại sao họ nhận cả đống tiền như thế mà không thấy run tay. Tại sao họ đã từng nhiều lần đứng lên bục rao giảng đạo đức mà không thực hành đạo đức?

Trên Facebook của một nhà toán học - nhà thơ vừa viết: “Bản thân tôi, và tin rằng rất nhiều người lần đầu mới nghe nói đến số tiền một triệu tỷ. Nếu viết ra con số thì sẽ là: 1.000.000.000.000.000 đồng. Viết gọn lại dưới dạng luỹ thừa là 10^15. Lương trung bình của cán bộ ta khoảng 8 triệu một tháng. Như vậy, phải 1.000 năm mới được 100.000 triệu, 10.000 năm mới có 1.000.000 triệu. Đây mới là một triệu triệu. Còn muốn được một triệu tỷ thì cần nhân thêm 1.000 nữa! Đáp số: Số tiền của bà Trương Mỹ Lan biển thủ bằng tổng tiền lương của một cán bộ nhà nước làm việc trong 10 triệu năm, hay bằng tổng tiền lương của một triệu cán bộ làm việc trong mười năm. Vô cùng kinh sợ!”.

Vụ án nào cũng cho chúng ta bài học đắng ngắt và đau đớn. Vụ đại án Vạn Thịnh Phát một lần nữa gióng lên hồi chuông cấp bách, lời cảnh tỉnh, răn đe cho tất cả mọi người, bất kể người đó là ai.