Lễ hầu đồng hiện nay không còn là điều gì đó xa lạ hay mang tính chất mê tín dị đoan mà đang trở thành một nghi thức trong hoạt động tín ngưỡng dân gian Việt Nam. “Tín ngưỡng thờ mẫu” đã trở thành di sản thứ 11 của Việt Nam, được UNESCO vinh danh là Di sản gowin99 phi vật thể đại diện của nhân loại. Với tín ngưỡng đặc biệt này của người Việt, đôi khi không phải cứ thích là có thể làm theo, mà phải có duyên với Mẫu, có phúc phần, hay còn gọi là được “chọn” thì mới có thể theo đuổi văn hoá tâm linh đặc biệt này.

Để giúp bạn đọc hiểu hơn về công việc cũng như cuộc sống của thanh đồng 9X. PV Tạp Chí điện tử Văn hoá và Phát triển gặp gỡ Thanh Đồng Quỳnh Anh một cô gái xinh đẹp đa tài.

Quỳnh Anh tốt nghiệp Trường nghệ thuật chuyên ngành Thanh Nhạc, nhưng cô không theo đuổi con đường nghệ thuật mà cô lại lấn sang lĩnh vực kinh doanh thời trang, làm đẹp và giáo dục. Đặc biệt gần đây giới trẻ biết đến cô với vai trò Cô Đồng. Trong những năm qua, cô luôn trăn trở, tìm tòi để hiểu hơn về thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu của nước Việt Nam ta.

Tục thờ Thánh Mẫu ở Việt Nam từ lâu đã trở thành một nét đẹp gowin99 trong tín ngưỡng của người Việt. Thờ Mẫu là tín ngưỡng thuần Việt có từ lâu đời, là một hình thức thờ cúng người Mẹ hóa thân ở các miền trời, sông nước, rừng núi được hình thành trên nền tảng tín ngưỡng thờ Nữ thần. Tín ngưỡng thờ Mẫu hướng đến cuộc sống thực tại của con người với ước vọng tài lộc, sức khỏe là một nhu cầu trong đời sống tâm linh của người Việt. Mẫu luôn dậy phải lấy hiếu đạo làm đầu. Bên cạnh đó, tín ngưỡng thờ Mẫu thể hiện sự hiếu kính với các bậc tổ tiên, đề cao lòng tự hào dân tộc.

Sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, Quỳnh Anh đã quen với những lễ hội linh đình và những nghi lễ thờ phụng, dự các lễ hầu thánh từ khi còn nhỏ. Và mãi sau này lớn lên thì Quỳnh Anh lại bén duyên trở thành một “Thanh Đồng” .

“Thật ra khi theo con đường “Đạo Mẫu” thì chắc chắn mỗi người sẽ có một câu chuyện khác nhau. Với cá nhân Quỳnh Anh thì mình đến với Hầu Đồng thứ nhất là chữ Duyên, sau đó là Phúc, là Nghiệp và cũng bởi vì chữ Căn. Bản thân Quỳnh Anh không phải là người mê tín nên cũng đã từng không tin vào chuyện tâm linh. Cho đến năm 30 tuổi, bắt đầu những hiện tượng khó lý giải xảy ra đối với tôi ngày một nhiều, cái câu “hết sạch sành sanh mới biết manh áo đỏ” muôn đời vẫn đúng. Khiến cho một người sống thực tế như tôi phải tin rằng tâm linh luôn tồn tại song hành với thế giới thực của chúng ta. Và rồi ngày mà tôi bắt đầu trở thành một “Thanh Đồng” cũng đã đến thật bất ngờ đối với tôi và cả những người thân.”: Quỳnh Anh chia sẻ.

PV: Vậy từ lúc Quỳnh Anh theo đuổi hầu đồng thì bố mẹ, gia đình có phản đối hay ủng hộ bạn không ?

Quỳnh Anh: “Gia đình mình không có ai theo hầu Mẫu nên mới đầu Quỳnh Anh chịu nhiều lời bàn tán lắm, kiểu bố mẹ thì cũng hiểu phần nào, nhưng họ hàng rồi mọi người cứ sợ mình sau này vất vả. Nên thời gian đầu cũng căng thẳng. Nhưng Quỳnh Anh nghĩ mình chẳng làm gì sai trái, một lòng hướng về đạo Mẫu với lòng thành kính nhất, mọi người không phải là mình nên không thể hiểu hết được những nỗi khổ và cũng không ai chịu trách nhiệm được cho cuộc đời mình ngoài mình, nên dù lắng nghe ý kiến của mọi người Quỳnh Anh vẫn kiên định theo vì thế giới tâm linh mình đang sống rất thiêng liêng và bản thân Quỳnh Anh cũng vô cùng trân trọng. “Là Đồng mới biết thương Đồng” câu nói ấy luôn đúng. Đến giờ thì gia đình đã hiểu và luôn đồng hành cũng như ủng hộ Quỳnh Anh rồi. Bây giờ còn rất tự hào về Quỳnh Anh vì đã luôn sống đúng phép tắc giữ gìn đạo con, cũng như có tấm lòng bao dung đến mọi người xung quanh mình.”

PV: Từ khi bén duyên hầu đồng thì Quỳnh Anh có cảm thấy cuộc sống của mình thay đổi nhiều không ?

Quỳnh Anh: “Quỳnh Anh thấy mình thay đổi nhiều luôn ấy, ngày xưa bản thân Quỳnh Anh rất hay ốm đau, công việc mọi thứ rất vất vả lắm, tình duyên lận đận, gia đạo bất an, làm gì cũng hỏng không nên chuyện. Từ ngày được đi Hầu Cha Mẹ thì bản thân khỏi ốm đau, bệnh tật, tâm của mình cũng tịnh hơn, sáng hơn. Cuộc sống ngày một tốt lên. Trong cuộc sống cũng có nhiều sự thay đổi. Trước đây Quỳnh Anh cũng là người khá bộp chộp nghĩ gì nói đấy, không nghĩ trước nghĩ sau. Cho đến bây giờ đều phải tiết chế lại bản thân, sống có lề lối, phép tắc, quy củ hơn. Quỳnh Anh nghĩ khi mình đi đúng đường tu tập, tĩnh tâm, sống tròn đời đẹp đạo thì đã được Phật, Thánh che chở cho mình. Quỳnh Anh luôn rất biết ơn cha mẹ, Phật Thánh đã soi sáng chỉ đường dẫn lối cho mình, để bản thân tâm sáng chí vững như ngày hôm nay.”

PV: Khi được gọi là “Cô” là “Cậu” thì Quỳnh Anh cảm thấy thấy nào? Và có bao giờ Quỳnh Anh nghĩ khi mình hết duyên với công việc này thì Quỳnh Anh sẽ dự định tiếp tục lập gia đình và tìm hạnh phúc cho riêng mình?  

Quỳnh Anh: “Với bản thân Quỳnh Anh khi được mọi người gọi là Cô, Cậu là trách nhiệm vô cùng lớn, để bản thân phải tu tập làm sao xứng đáng với danh xưng đó, bản thân Quỳnh Anh cũng phải là tấm gương hành thiện tích đức cũng như không ngừng cố gắng làm ăn kinh tế, hoằng dương, giữ đúng nề nếp Tín Ngưỡng mà mình theo, giúp mọi người hiểu đúng về đạo thờ Thánh mẫu, hay đạo Phật, yêu mến văn hoá tâm linh có từ ngàn đời mà ông cha ta đã và đang giữ gìn, để khi nhìn thấy con nhà Mẫu là Cô, Cậu sẽ là tấm gương mọi người noi theo về nếp sống, Quỳnh Anh luôn cố gắng là nguồn cảm hứng của những bạn trẻ biết vươn mình phấn đấu, giữ gìn Tâm và Đức  trong việc hầu đồng và thờ phụng đạo Mẫu là điều kiện tiên quyết không bao giờ được sai lệch đi chuẩn mực.

Trong suốt những năm qua, Quỳnh Anh luôn làm công việc của mình bằng tất cả tình yêu và sự đam mê, tỉ mỉ và luôn hoàn thiện bản thân trên con đường tu tập mỗi ngày.

Đôi khi song hành đó mình cũng gặp phải những ý kiến trái chiều về việc mọi người ác cảm có cái nhìn không đúng vì con nhà mẫu, bởi có một số góc nhỏ họ lợi dụng làm xấu đạo và coi Cô, Cậu là không bình thường. Chính vì lẽ đó là nỗi trăn trở cũng sẽ là động lực để Quỳnh Anh sẽ cố gắng tu tập đưa mọi người hiểu đúng về Đạo.

Còn việc lập gia đình chắc mình sẽ vẫn tùy duyên nhà ngài sắp xếp ạ. Vậy nên Quỳnh Anh chưa dám nói trước được, vẫn muốn phụng sự cha mẹ đã ạ”.

PV: Thấy rất nhiều người đang lợi dụng việc “mua thần bán thánh” bằng công việc hầu đồng, hay lợi dụng tên tuổi của các Thanh Đồng để kinh doanh trái phép thì Quỳnh Anh thấy thế nào?

Quỳnh Anh: “Quỳnh Anh có duyên đến với Mẫu như đã chia sẻ bên trên. Thứ nhất là chữ duyên, thứ hai là phúc, thứ ba là nghiệp và thứ tư là chữ căn. Toàn tâm và nhất tâm chứ không có mục đích nào khác. Quỳnh Anh luôn xem hầu đồng đơn thuần là căn của mình. Quỳnh Anh không dựa vào duyên với hầu đồng để thần thánh hóa bản thân hay cố tạo nên điều gì khác người, đặc biệt.

Với lòng thành kính tuyệt đối dành cho công việc mình đang theo đuổi, Quỳnh Anh luôn buồn vì có nhiều kẻ lợi dụng hầu đồng biến thành mê tín dị đoan, mong sao tình trạng này sớm được pháp luật chấn chỉnh.  Chẳng có Cô, Cậu đồng chân chính nào lên trên mạng xem xét về bói toán, và lợi dụng mê tín, lòng tin để lấy tiền của người khác cả. Vì vậy nên mọi người cũng như bạn bè của Quỳnh Anh, đều hiểu rất rõ Quỳnh Anh sẽ không bao giờ làm những điều như vậy”.

Quỳnh Anh hành đồng không chỉ vì căn duyên mà còn muốn noi theo gương Thánh Mẫu để đời an nhiên và hạnh phúc. Bản thân mình luôn luôn nhớ về nguồn cội, là sự biết ơn vô cùng lớn với nguồn cội, nên luôn dặn lòng sống một lần trên đời nhất định phải sống một cuộc sống ý nghĩa và truyền cảm hứng đến mọi người.

Tâm nguyện của thanh đồng 9x Quỳnh Anh là làm sao bảo tồn và phát huy được những giá trị tốt đẹp từ ngàn xưa để lại trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu. Theo Quỳnh Anh thì việc bảo tồn thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu là việc làm lâu dài và khó khăn. Đòi hỏi các thanh đồng phải tìm tòi, nghiên cứu để thực hành cho đúng, từ khăn áo hiện nay cũng bị biến dạng, làm mai một trang phục truyền thống của mỗi giá đồng. Quỳnh Anh  mong có nhiều những diễn đàn, hội bảo về bảo tồn thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu để những người thực hành nghi lễ hiểu và bảo tồn được những nét đẹp cổ xưa trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu.