Tôi chỉ nấu ít cơm, tức chỉ rất non một ống bơ gạo, và đang rán một miếng cá biển vừa xả đông xong, ít rau su hào xào nhanh cùng thịt lợn Mường và một đĩa rau cải xanh luộc. Buổi tối bây giờ mọi gia đình đều ăn nhẹ, đó cũng là một thói quen.
Trời đông se lanh và có vẻ hanh khô, ngồi nấu cơm vì bà xã bận bán hàng dưới tầng 1 (bà về hưu rồi nhưng không chịu ngồi yên) ngồi lại nghĩ ngày xưa, có lẽ lâu lắm, đâu như những năm 1955 đến 1958 thì phải, thời kỳ đó người nghèo ở Hưng Dũng vất vả lắm. Cái vất vả do trận lụt năm 1954, 1956 và một phần do hậu quả của cuộc CCRĐ (Cải Cách Ruộng Đất) để lại. Tôi thấy nhà tôi khi đó là 6 người: Mẹ tôi, 4 chị và tôi. Cha tôi khi đó vẫn đang ở trong quân đội, 6 người nhưng mỗi bữa chỉ có nấu 2 bơ gạo mà thôi. Vì vậy trong bữa ăn phải ăn thêm các thức ăn hỗ trợ để tăng khối lượng. Tôi còn nhớ khi đó hay ăn các thức ăn: Nộm rau lá đậu phơi khô, gộc chuối thái nhỏ luộc và nấu kỹ, khoai riềng xào với muối và ruốc (mắm tôm).
Món lá đậu phơi khô gác bếp làm nộm: Lá đậu non ở trên đồng được hái rất nhiều. Lá đậu non (đỗ trắng, đỗ đen, đỗ vằn) hái phần lá non về để làm rau ăn, phần để đậu kích thích để ra nhiều quả hơn. Rau hái về, vò nhẹ và vắt kiệt nước và đem phơi thật khô. Khi lá đậu phơi đã khô thì bỏ vào bao tải và gác bếp. Đến mùa đông, khi rau khó kiếm nên lá đỗ khô đưa xuống, ngâm nước và lá đỗ bắt đầu nở ra và đưa vào luộc thật lâu để lá đỗ mềm rồi đưa ra gạn hết nước, đợi nguội và vắt thật kỹ cho hết nước. Rau thái nhỏ ra và cho ruốc, hạt cay, muối rang giã nhỏ thành bột, và lá chanh thái nhỏ, nếu có lạc rang giã dập cho vào và trộn thật kỹ. Một món rau trộn mà bây giờ gọi là rau đỗ khô nộm. Món này ăn rất ngon và ăn không hạn chế để chống đói khi đó. Một món ăn đối với người lao động của xã Hưng Dũng năm xưa, dù đã hơn 65 năm rồi mà tôi vẫn không quên món ăn đó. Ngoài món nộm lá đỗ khô còn có những món thức ăn khác như củ khoai riềng non xào kỹ,....
Tôi muốn nói ra điều này để các bạn trẻ hiểu được cuộc sống hiện nay đầy đủ và được nâng cao như thế nào. Để có cuộc sống như ngày nay cha mẹ, ông bà đã cố gắng hết mình và đã qua những giai đoạn cực kỳ khó khăn mà cha mẹ mình đã vượt qua.
Theo Chuyện Làng quê
