Để lại phía sau tiếng chuông chùa Từ Hiếu ngân nga, vang vọng, xe chạy theo đường Minh Mạng, len giữa các đồi thông trùng điệp, chúng tôi đến - Không gian lưu niệm Lê Bá Đảng. Đường đi dễ tìm, chỉ cách trung tâm thành phố Huế khoảng 8 km, trên địa bàn đồi núi cao ráo ở thôn Kim Sơn, xã Thủy Bằng, thị xã Hương Thủy, tỉnh Thừa Thiên – Huế.
Công trình “Không gian Lê Bá Đảng” do kiến trúc sư Hồ Việt Vinh thiết kế với phối cảnh tinh tế, sang trọng, hòa với thiên nhiên, trong đó điểm nhấn là không gian trưng bày tác phẩm nghệ thuật của họa sĩ Lê Bá Đảng. Đây là công trình do bà Lê Cẩm Tế - Nguyên Giám đốc Trung tâm Nghệ thuật Lê Bá Đảng (nơi trưng bày những tác phẩm nghệ thuật do Lê Bá Đảng hiến tặng cho Huế) và những người bạn trong “Quỹ sáng tạo Lê Bá Đảng” tổ chức xây dựng. Lebadang Memory Space chính thức mở cửa vào ngày 24/6/2019 - Bảo tàng với không gian nghệ thuật đương đại độc đáo, nếu bạn đến vào một ngày nắng đẹp, bạn sẽ được chìm đắm trong không gian trong nhà và ngoài trời thoáng đãng, nghệ thuật tinh tế từ âm nhạc đến hội họa.
Lebadang Memory Space có tổng diện tích hơn 15.000 m2, xung quanh bao phủ bởi đồi núi, cỏ cây, ruộng đồng và suối nước. từ thiên nhiên đến các tác phẩm điêu khắc được khéo léo bố trí như một tác phẩm nghệ thuật rộng mở, sắp đặt có dụng ý. Vào trong Lebadang Memory Space du khách được chiêm ngưỡng hơn 50 tác phẩm nghệ thuật của cố họa sĩ sáng tác qua các thời kỳ, vì vậy tác phẩm thuộc nhiều thể loại, phương pháp kỹ thuật tạo hình và chất liệu khác nhau, tâm nguyện của Lê Bá Đảng muốn “Đổi mới nghệ thuật mỹ thuật và đưa nó gần với cuộc sống.”
Những năm 1925-1930, Lê Bá Đảng thuộc thế hệ người Việt đầu tiên sang Pháp học Mỹ thuật đương đại (1939). Con đường đến với mỹ thuật của ông lắm chông gai, trường nào cũng bị từ chối, chỉ có trường Mỹ thuật Toulouse nhận ông, tốt nghiệp xong ông tìm đường tới Paris. Ông không muốn theo một trường phái nào, không bắt chước ai, vì thế mà tranh của ông mãi mãi mang một phong cách riêng. Từ khi những tác phẩm đầu tiên gặp gian nan ông phải nài nỉ gửi bán, dần dần bán chạy, ông được các chủ gallery đặt hàng, tranh của ông được mua và bán đi bán lại vào các phòng tranh danh tiếng trên thế giới.
Ông đã một mình một con đường sáng tạo ra một khái niệm trong hội họa, gọi là "Không gian Lê Bá Đảng" (Le Ba Dang Espace). Với những cách tân trong điêu khắc, hội họa ông được xem là những người tiên phong của thế hệ nghệ sĩ Việt Nam đương đại (cùng thời với Picasso). “Ông đã thành công với truyền thống điêu khắc hàng ngàn năm của nước ta, với những vấn đề thẩm mỹ của gowin99 hiện đại đòi hỏi sự kiếm tìm và trỗi dậy”.
Ông được Viện quốc tế Saint Louis nước Mỹ trao tặng giải thưởng "Nghệ sĩ có tài năng và tư tưởng nhân đạo" năm 1989. Đại học Cambrige nước Anh bầu chọn ông là nhân vật nổi tiếng toàn cầu năm 1992. Nước Pháp tặng ông huân chương gowin99 nghệ thuật Pháp vào năm 1994.
Sinh thời, ông luôn luôn muốn thử nghiệm tác phẩm của mình trên nhiều chất liệu khác nhau, chủ đề cũng vậy, đa dạng phong phú nhưng vẫn gần gũi với đời sống bình thường, do đó ông đưa đến cho người xem những cái nhìn đa chiều về cuộc sống. Không quá cầu kỳ hình thức, không mang nặng tư tưởng mô phạm truyền đạt điều này điều nọ, nhưng tự tác phẩm mang lại cho người xem tự có những chiêm nghiệm về nhân sinh quan, tràn ngập yêu thương,
Tại khu vực triển lãm, trưng bày nhiều tác phẩm pha trộn giữa hiện thực và lập thể, ông phá vỡ sự lệ thuộc vào khối lượng chấp nhận không gian bên ngoài hòa quyện với bên trong, Trong khoảng không có giới hạn, ông tạo ra những hình nhân khỏe khoắn và năng động. Lê Bá Đảng mất ngày 7/3/2015, đã 7 năm qua rồi. Từ không gian lê bá đảng nìn ra ngoài kia, gió sông Hương vẫn thao thiết thổi như ngày ông còn sống ung dung tự tại ở 15 Lê Lợi - Huế...
Ý nghĩa gửi gắm trong các tác phẩm của Lê Bá Đảng, đám trẻ chúng tôi có ngồi ngắm cả buổi cũng chưa thấu đáo được bao nhiêu, bởi đứa nào cũng lu bù với cái iphone hết người đến chụp phong cảnh nhoay nháy. Nhưng chính lòng thành tưởng nhớ người nghệ sĩ tài hoa nổi tiếng thế giới, khiến mọi người vẫn thấy lòng mình ấm lại, dù gió đông lông lộng không ngớt thổi từ sông Hương mùa nước đục…
Một số tác phẩm điiêu khắc trưng bày ngoài trời của Lê Bá Đảng: