Tôi có dịp về thăm Nhà truyền thống di tích lịch sử Cây đa Sài Thị, tại xã Thuần Hưng (Khoái Châu - Hưng Yên) - nơi đánh dấu sự thành lập của chi bộ Đảng Cộng sản đầu tiên của Hưng Yên - địa chỉ đỏ của cách mạng Việt Nam. Và nhân tiện ghé thăm một người bạn – người chị yêu quý - Thành viên ưu tú của Viện Nghiên cứu Văn hoá và Phát triển, không ai khác đó chính là Mộc ân thanh đồng Chu Thị Hải (Hiệu diệu Huyền Ân) thủ nhang Bảo Phúc Điện, tại địa chỉ như trên.

Khoái Châu – Hưng Yên, được biết đến là mảnh đất ân tình đầy hoa thơm trái ngọt. Về với nơi đây, du khách có thể ghé thăm đền Đa Hòa, Dạ Trạch - ngôi đền thờ Chử Đồng Tử và Công chúa Tiên Dung; đền thờ Bà Hoàng Thị Loan – Thân mẫu Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu của dân tộc; hay Di tích lịch sử Cây đa Sài Thị. Cùng nhau thưởng thức món gà Đông Tảo chân to, rồi tráng miệng bằng trái nhãn lồng thơm ngon, ngọt nước, vỏ mỏng, cùi dầy – sản vật trứ danh của mảnh đất này.

Tiện thể, nói thêm về con người Hưng Yên – Người dân Hưng yên, cũng giống như bao người nông dân Đồng bằng Bắc Bộ khác, giản dị, hiền hoà, chất phác và rất mến khách – Thanh đồng Chu Thị Hải nằm trong số đó. Tôi đến thăm chị, cũng là lúc chị đang loan giá ngự đồng tại chính bản điện của mình - Bảo Phúc Điện. Bảo Phúc Điện rộng khoảng 50m2, khang trang, thoáng đãng, hơn hẳn với một số ngôi điện tư gia ngột ngạt khác, mà tôi biết. Tượng pháp và cung sở thờ tự cơ bản là đầy đủ, uy linh và tố hảo. Được trực tiếp thị thực Thanh đồng Chu Thị Hải hầu Thánh, tôi cảm nhận được phần nào về sự trang nghiêm, cùng nét đẹp văn hoá tín ngưỡng tiềm ẩn trong mỗi giá hầu, quện vào những bản Chầu văn thánh thót, càng khiến không khí Bảo Phúc Điện trở nên tố linh.

Bảo Phúc Điện khang trang, thoáng đãng

 

Mỗi giá hầu, là một sắc thái biểu cảm, trang phục khác nhau, nhưng đều tái hiện được nét đặc trưng vốn có của nhân vật được phụng hầu. Nếu như Chầu Lục Cung Nương ngự đồng, Chầu mặc áo xanh lam hoặc xanh chàm, khăn chít củ ấu, vai đỡ gùi, dao dắt thắt lưng, thì Quan Hoàng Mười khi ngự đồng, lại diện Long phục thêu chữ Thọ, đầu đội khăn xếp, thắt dây vàng, trâm vàng cài tóc. Có khi lại lấy quạt làm sách, lấy bút làm trâm, vừa đi vừa ngâm thơ, nhẹ nhàng, khoan thai.

Cũng xin chia sẻ thêm về Đạo thờ Mẫu. Đạo thờ mẫu - là một tín ngưỡng dân gian có từ lâu đời và đặc biệt là rất thuần Việt. Nói đến Đạo Mẫu, người ta có thể liên tưởng ngay đến việc tôn vinh những vị nữ thần tối cao là Thánh Mẫu hay Quốc Mẫu. Tuy nhiên, trong đạo thờ Mẫu không chỉ thờ riêng các vị Mẫu, mà còn tôn thờ cả một hệ thống các nhân vật lịch sử, có công với đất nước, được suy tôn thành các vị Thánh, thường được gọi là Tam phủ Công đồng - Tứ phủ Vạn linh, với một trật tự chặt chẽ. Mà trật tự này được thể hiện trong các giá hầu đồng, thỉnh các vị Tam toà Thánh Mẫu – Ngũ vị Tôn Quan – Tứ Phủ Thánh Chầu – Thập vị Quan Hoàng – Thập nhị Thánh Cô - Thập nhị Thánh Cậu, theo trật tự nhất định.

Quay lại với Thanh đồng Chu Thị Hải. Kết thúc buổi hầu Thánh, chị - người phụ nữ với dáng người mảnh khảnh chào tôi bằng một nụ cười đôn hậu. Gương mặt chị thấm mệt, nhưng vẫn tươi vui, toát ra một nét gì đó sang trọng, nhất là khi ngự đồng – rất sang bóng, hiếm người có được.

 

Thanh đồng Chu Thị Hải bắc ghế hầu Thánh từ năm 2007, đến nay đã được 15 năm đồng. Phải nói, chị bén duyên với đạo từ khá sớm. "Cũng có thời gian chị dọn đến chùa, xin nương nhờ cửa Phật. Thời điểm đó, vất vả đắng cay, quẩn quanh với cuộc sống cơm áo gạo tiền, khiến bản thân không thoát ra được. Đã có lúc, chị nghĩ đến việc buông xuôi tất cả." – Thanh đồng Chu Thị Hải chia sẻ với tôi như vậy.

 

Cách đây 3 năm, nhờ sự ủng hộ, giúp đỡ cả về vật chất lẫn tinh thần của gia đình hai bên nội – ngoại, Mộc ân thanh đồng Chu Thị Hải đã khánh thành xây dựng Bảo Phúc Điện, trong sự mong mỏi và chờ đợi bấy lâu. Tâm sự với tôi điều này bằng giọng nói run run, đôi mắt ánh lên niềm hạnh phúc. Có lẽ, chị đang nghẹn ngào! Tôi nghĩ, những năm tháng đó, giây phút đó, sẽ đọng mãi trong chị, không bao giờ quên. Tôi mừng cho chị!

 

 

“Tôi xây dựng ngôi điện này là để có nơi thờ tự, nơi dẫn đạo - chỉ đường dẫn lối cho con nhang đệ tử, vững tâm trên đường đời và đạo. Bản thân tôi mong sao có nhiều sức khoẻ, để phụng sự nhà ngài. Nhất tâm tưởng vạn tâm cầu, một lòng phụng sự Phật Thánh. Tôi vẫn khuyên bảo con nhang đệ tử, phải luôn đặt chữ Tâm – Đức – Hiếu lên hàng đầu.” – Nghệ nhân Chu Thị Hải chia sẻ.

 

“Việc thờ phụng Phật Thánh là điều mà mỗi thanh đồng cần phát huy. Dẫu ngoài kia có Trăm kinh ngàn quyển, nhưng lề lối cơ bản trong thờ phụng Phật Thánh thì phải giữ gìn, tránh biến tướng, làm sai lệch đường đạo. Tôi mong nhà nước, cũng như một số cơ quan đang hoạt động trong lĩnh vực văn hoá, tín ngưỡng, cần có những giải pháp, để bảo tồn và chấn hưng đạo Mẫu – Đạo của người Việt.” – Mộc ân thanh đồng Chu Thị Hải tiếp tục chia sẻ.

 

Buổi gặp gỡ tuy ngắn ngủi, nhưng nhiều niềm vui, từ đó, giúp tôi hiểu được phần nào về chị - “người con của Mẫu”. Và hơn cả, là tôi đã có thêm góc nhìn đa chiều, cùng những tư liệu thực tế, quý giá về Đạo Mẫu – Đạo của người Việt ta.

Nghệ nhân Chu Thị Hải hạnh phúc khi được đón nhận danh hiệu Nghệ nhân. Tâm đức của bản thân bao năm tu tập đã được ghi nhận.

 

Video hầu Thánh của Nghệ nhân Chu Thị Hải