Năm 1980, cơ quan mẹ tôi có chị Thương người Nghi Phú đến nhận công tác. Chị nhỏ nhắn, trắng trẻo, tóc dài ngang hông và tiếng nói líu lo như chim hót. Vì nhà tôi ở ngay bên chái phòng làm việc nên buổi trưa chị ấy đưa cơm đi và ăn cùng với gia đình tôi. Nói là cơm chứ kỳ thực chỉ có mấy củ khoai luộc và cà muối mặn. Thấy khoai của chị đưa đi ngon quá, tôi đổi cơm cho chị. Mẹ tôi bảo, chủ nhật đạp xe ra chợ Nghi Phú mua khoai về mà ăn.
Được chị Thương chỉ đường, chủ nhật hôm ấy, tôi dậy từ khi đang còn mờ đất rồi đạp xe đi. Từ nhà đến Nghi Phú tầm 6 - 7 km gì đó. Xe bon bon theo QL 1A, qua mấy rùng ven đường, nhìn về bên phải, thấy một bãi xi lau người lố nhố. Nhớ lời chị Thương dặn nên tôi biết là đã đến chợ. Dắt xe theo con đường mòn, qua thửa ruộng lúa cạn là tới chợ. Chợ họp dưới rặng xi lau, dưới nền cát lá xi lau rụng đầy. Chả thấy lều lán chi cả. Hàng quán ngồi không theo hàng lối chi. Các bà, các mệ áo ruộm túi màu, nón cời che nghiêng, nhiều người nhai trù bỏm bẻm. Hàng hóa được chất lên những tàu lá chuối hoặc bao xác rắn. Chợ bày bán toàn sản vật làng quê. Một mớ rau vặt đựng trong cái đúa, đôi ba quả ổi nằm trong cái cạu. Vài con gà, trái trứng để trong mủng nhòi được đậy bằng tấm vỉ buồm.
Hàng tôm, hàng cá bốc mùi tanh, mặn mòi vị biển. Những con cá trích đã được nướng sơ nằm xếp vòng tròn trong thúng. Những con cá bạc má được xiên một que nứa dọc thân, những miếng cá thu được kẹp que nướng trên than hồng tỏa mùi thơm ngào ngạt...
Tiếng Nghi Phú nặng nên tôi phải căng tai ra nghe và vận dụng suy nghĩ để hiểu. Có hàng chè xanh được anh người Diễn Châu buôn trên Gay về. Chè Gay ngon nổi tiếng. Lá chè nhỏ, giòn, hơi vàng và có mùi thơm đặc trưng. Nước chè uống rất có hậu nên loáng một tý, xe thồ chè hết veo. Lượn quanh một vòng tìm hàng khoai. Các bà, các mệ chỉ bán ít khoai để mua vài thứ lặt vặt. Nhà nào bán nhiều thì làm một gánh, bán ít thì chỉ một thúng đội đầu. Những củ khoai to tròn bằng nắm đấm, màu trắng ngà, luộc lên bở tơi mà thơm ngọt vô cùng. Đặc biệt, chợ bán hàng không theo cân. Tôi mới đi chợ này lần đầu nên thấy lạ lẫm lắm. Tất cả các mặt hàng đều bán quạ, tức là theo mớ, thúng hoặc đếm chục.
Chợ họp nhoáng một tý buổi sáng rồi tan nên ai cũng mua mau bán mau. Hầu hết mọi người đều quen biết nhau nên việc trao đổi mua bán rất nhanh chóng. Tôi mua được hai thúng khoai đổ vào bao rồi ì ạch dong xe ra đường cái phi một mạch về nhà. Trưa nay, cả nhà được bữa khoai luộc ăn kèm canh dắt, rau vặt và cà muối rồi đây.
Chuyện Làng Quê
