Ông Tô vừa đạp xe đến gần nhà lão Cốc bèn dừng ngay lại để nghe ngóng xem có chuyện gì xảy ra. Thằng Bất đang nói oang oang:

- Bố chả có “nguyên tắc” gì cả…

- Trồng rau mà cũng phải có… nguyên tắc à?

- Phải hết bố ạ! Làm cái gì bây giờ cũng phải có… nguyên tắc hết cụ ơi…

Lão Cốc cười nói vẻ dè bửu:

- Mày hồi này kể từ khi đi trực chốt Covid về nói năng cũng có vẻ… nguyên tắc gớm nhỉ? Trồng rau mà cũng… nguyên tắc, nguyên tiếc, rách việc quá!

- Thì bố không tuân thủ nguyên tắc. Mảnh đất này sát đường làng lẽ ra trồng rau muống bố lại gieo thêm mùng tơi thế là nó bò ra đường làng gây mất mỹ quan, bị trưởng thôn nhắc nhở… Thế có phải là vi phạm nguyên tắc, lệ làng không?

Ông Tô nghe vậy bấy giờ mới lên tiếng:

- Nguyên tắc này vi phạm thì còn sửa được, không sao!

Hai bố con lão Cốc cùng ngoảnh ra chào ông Tô. Thằng Bất cười cười nói thêm:

- Đúng là như vậy ông ạ! Nhưng có những nguyên tắc mà khi vi phạm thì không thể nào sửa chữa được nữa ông ạ!

Lão Cốc làu bàu:

- Nguyên tắc nào thế?

- Thì… nguyên tắc đang “phòng thủ mà tự ý chuyển sang tấn công” là thất bại luôn đấy ạ!

Ông Tô và lão Cốc ngơ ngác chẳng hiểu thằng Bất nói như vậy là có ý gì. Thằng Bất vừa ngắt mấy ngọn mùng tơi thò ra đường làng vừa ậm ừ nói tiếp:

- Thì đấy… chuyện cái ông chúa đảo Cô Cô gì đó. Bên quân sự người ta đang tổ chức cuộc “diễn tập phòng thủ” mà ông ta lại tự ý vận dụng “nguyên tắc tấn công”, thò luôn “vũ khí cá nhân” ra xâm nhập vào “trận địa” của nữ nhân viên. Thế là cả cuộc diễn tập phòng thủ của tập thể và cuộc tấn công của cá nhân ông chúa đảo đều có kết cục rất thảm hại, kỷ luật cả đống cán bộ đấy hai cụ ạ…

Ông Tô và lão Cốc bấy giờ mới hiểu thằng Bất nói chuyện gì. Lão Cốc làu bàu:

- Mày có cái tên hòn đảo cũng không nhớ để nói đúng mà lúc nào cũng cứ bàn đến nguyên tắc, nguyên tiếc?

Thằng Bất cười hì hì rồi ôm bó rau đi vào nhà. Ông Tô thì nói có vẻ buồn:

- Thằng Bất nó nói đúng đấy! Bây giờ nhiều chuyện sai lệch nguyên tắc lắm! Đấy như chuyện cái tay giáo sư gì ấy đòi trường học bây giờ không được “trồng người”, phải bỏ chuyện “tiên học lễ, hậu học văn”, cái bà tiến sĩ nào đó thì lên tận truyền hình VTV1 yêu cầu từ giã, rũ bỏ các giá trị truyền thống như “Bộ đội Cụ Hồ”… đấy ông ạ!

- Họ muốn gowin99 ta rối loạn lộn tùng phèo lên đấy!

Ông Tô chép miệng:

- Cũng đang rối loạn rồi đấy ông ạ! Bao nhiêu chuyện tiêu cực, tham nhũng, trái nguyên tắc, đạo lý đến vô lý xảy ra rồi, nguyên nhân sâu xa cũng từ những quan niệm lạ lùng ấy đấy. Ví dụ như chuyện ở Thanh Hóa chẳng hạn… Quy luật của thực tiễn cuộc sống là “Ốm-chết” vậy mà họ dám đảo ngược lại là: “Chết-ốm”…

- Thế là thế nào hả ông?

- Thì đấy! Quy luật là người ta ốm nặng không chạy chữa được thì chết. Nhưng họ làm ngược lại là người chết rồi vẫn đi khám bệnh, nhận thuốc chữa bệnh, chi tiền bảo hiểm y tế. Báo chí vừa rồi nêu chuyện ở Thanh Hóa có đến 6 trường hợp người đã chết rồi vẫn bị... ốm và đi khám chữa bệnh bảo hiểm y tế đấy!

Lão Cốc nói:

- Chuyện này tôi cũng đã đọc trên rồi. Đúng là họ liều thật, trái cả nguyên tắc, quy luật vẫn dám làm… Thôi ông vào nhà uống nước. Có lạng chè Thái ngon lắm ông ạ…

Vừa dẫn ông Tô vào nhà, lão Cốc- nhà thơ Cốc Vũ vừa ngâm nga đọc câu thơ ngẫu hứng về chuyện “phòng thủ- tấn công”:

“Một ông sướng cái con… cu

Cả giàn cán bộ bất ngờ vạ lây…”.

Hà Nội, 28/11/2021