Ở quê, thường trong một thôn duy trì mấy họ song song tồn tại từ bao đời.

Đã là Họ thì có Họ to, Họ nhỏ, Họ lớn, Họ bé...

Thôn tôi cũng như bao thôn khác trong các vùng quê Việt Nam

Họ lớn nhất phải kể đến là họ Viên. Chả biết họ này có bao nhiêu hộ nhưng mỗi lần giỗ bên họ này đông con cháu lắm, đã vậy khách khứa lại đông. Ngoài con cháu trong Họ còn bao la là bạn bè, cành chi liên quan về dự. Mà nói thật, tôi được biết cái dòng họ Viên này còn ra sau cái dòng họ nhà tôi cả chục năm.

Tìm hiểu kỹ mới biết, từ bao đời ông trưởng họ Viên chịu khó nhắc nhớ con cháu những dịp các Họ trong làng (thậm chí cả làng bên), khi các họ có việc dù bận mấy cũng phải phân công người trong họ sang thắp hương và có chút quà mọn gọi là để tỏ lòng tôn kính với Họ nhà người ta..

Bảo sao cứ mỗi lần họ Viên giỗ , làng đông như có hội.

Giờ nói về Họ nhà tôi, cái họ Thi không nhiều nhưng chúng tôi tự hào vì nó ra đời trước cả mấy Họ trong thôn.

Con cháu trong Họ cũng chả kém cạnh gì họ Viên. Thằng ít học cũng tú tài, hơn chút là cử nhân. Cao nữa là thạc sỹ, tiến sỹ...

Ấy vậy mà vừa rồi giỗ họ. Ngoài con cháu về theo nghĩa vụ, thêm lèo tèo vài người bạn của ông trưởng Họ. Thôi thì việc giỗ họ mình làm nội bộ Họ mình là chính, lăn tăn làm gì. Con cháu đủ đầy là đã vui rồi. Ngặt nỗi, giỗ họ Viên ngay sau giỗ họ Thi có vài ngày mà không khí khác nhau một trời, một vực.

Con cháu họ Thi xì xào, hình như cũng tại các cụ nhà mình, có bao giờ sang hoặc cho con cháu sang các Họ trong thôn khi họ có việc đâu.

Mình không sang với họ thì sao họ phải quan tâm đến mình. Ừ, có lẽ cũng đúng vậy thật.

Bao giờ có trưởng họ mới có khi phải họp họ lấy một lần để đề xuất với trưởng họ.

Theo Chuyện làng quê