Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn độc lập lịch sử ngày 2.9.1945. Ảnh: Tư liệu.

Kỳ 36.

Mùa thu tháng Tám quân đội Nhật Hoàng

Bị Liên Xô đánh bại.

Nước Nhật nát tan quằn quại

Trong lửa bom nguyên tử Mỹ ném xuống Hirôsima-Nagasaki

30 vạn dân tử nạn trong sức nóng 1000 độ hung bạo cực kỳ

Đất nước của những chiến binh lừng danh võ sĩ

15-8-1945 phải tuyên bố đầu hàng

Đất nước Phù Tang

Gục ngã.

6 vạn quân Nhật ở Đông Dương tan rã

Quân Đồng Minh chưa vào.

Thời cơ để chuyển cao trào

Thành Tổng khởi nghĩa giành chính quyền từ tay quân Nhật

Ngày 13-8-1945 Đảng và Việt Minh thống nhất

Phát động toàn dân đứng lên

Tổng khởi nghĩa như bão táp sấm rền

Lật nhào chế độ thực dân phong kiến

Cờ đỏ sao vàng rợp trời xuất hiện

Khắp thành thị miền núi thôn quê

Người như nước lũ tràn về.

19 tháng Tám khởi nghĩa thành công ở cố đô Thăng Long-Hà Nội.

23 tháng Tám kinh thành Huế phong ba dữ dội

Cờ vàng rơi rụng-lá vàng bay

Ngai vàng bị lật nghiêng dưới sóng cách mạng tung đầy

Nền quân chủ hoàn toàn sụp đổ

25 tháng Tám khắp Nam kỳ thác đổ

Chế độ thực dân gục chết ở Sài Gòn

Khắp đô thị-nông thôn Đảng Cộng sản- Việt Minh giành quyền làm chủ.

Đất nước những ngày tưng bừng lịch sử

Như ngày 2 tháng chín năm 1945

Đây là bước đi khổng lồ của lịch sử 4.000 năm

Mất nước dân làm nô lệ.

Ngày 2 tháng Chín thực dân phong kiến đi vào mồ chôn hoang phế

Để nền Cộng hòa dân chủ ra đời

Trong “Tuyên ngôn Độc lập” Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố với thế giới loài người:

Việt Nam hoàn toàn độc lập

Và xứng đáng hưởng nền độc lập

Vì đã có 4.000 năm lịch sử vẻ vang

Đã 5 năm anh dũng đàng hoàng

Đứng về phe Đồng Minh chống phát xít

Và sẽ đoàn kết

Quyết đem hết tài sản tính mạng giữ độc lập tự do.

Ngày 30-8 tại Phú Xuân-Huế kinh đô

Vua Bảo Đại thoái vị và trao ấn kiếm

Cho đại diện

Của Chính phủ Lâm thời Việt Nam dân chủ Cộng hòa

Tuyên bố thà làm dân một nước tự do

Còn hơn làm vua nô lệ.

Đảng Cộng sản và Việt Minh vừa lập xong thiết chế

Thì quân Đồng Minh tiến vào

20 vạn quân Tưởng ồn ào

Vào Hà Nội

Theo sau là những tên phản bội

Việt Cách, Việt Quốc thân Tàu

Theo quân Tưởng về để cưỡi cổ đè đầu

Dân chúng

“Cầm Hồ diệt Cộng”.

Ở miền Nam quân Pháp nổ súng xâm lược lần hai

Quân Anh vào Việt Nam chơi lá bài

Hai mặt

Là quân Đồng Minh vào giải giáp quân đội Nhật bại vong

Mặt khác đồng lòng

Giúp Pháp.

Chính phủ Việt Nam đứng trước nhiều khó khăn tràn ngập

Đất nước nhiều kẻ thù

Đồng minh với giặc thù

Là giặc dốt, giặc đói.

Vẫn dữ dội

Kéo dài

Bảng danh sách người chết đói vẫn thêm dài

Tới cuối 1945 đầu 1946.

Nhân dân  miền Nam vẫn đi đầu trong đổ máu

Để bảo vệ non sông

Chính quyền công-nông

Như nghìn cân treo sợi tóc.

Đảng Cộng sản và Việt Minh khó nhọc

Tìm ra hướng đi để bảo vệ chính quyền

Có những nguyên tắc thiêng liêng

Như độc lập chủ quyền đất nước

Không thể lùi bước

Không thể nhân nhượng bán mua

Không thể thất bại hoặc thua

Vì đó là chuyện tồn-vong dân tộc.

Có những sách lược khi nhìn từ mọi góc

Cái không thuộc nguyên tắc thì có thể nhân nhượng kẻ thù

Tránh một lúc phải đương đầu với nhiều kẻ thù

Mà phải cô lập chúng

Tập trung họng súng

Vào kẻ thù chính mà thôi.

(Còn nữa)

CVL