Tượng đài Khởi nghĩa Yên Bái tại Khu di tích lịch sử mộ Nguyễn Thái Học và các cộng sự ở thành phố Yên Bái. Ảnh: Internet.

Kỳ 31.

Năm 1910 cụ Phan Chu Trinh rời Côn Đảo trùng khơi

Bị đưa về Nam Kỳ và 1911 bị đưa sang Pháp.

Những năm 20 chủ nghĩa Mác

Được Nguyễn Ái Quốc truyền bá vào Đông Dương

Pháp bất lực cùng đường

Đưa cụ Phan Chu Trinh về hô hào truyền bá

Học thuyết cổ xưa không xa lạ

Pháp Việt đề huề

Để ngăn chặn chủ nghĩa Mác tràn về

Như một luồng gió mới.

Nhưng năm 1926

Cụ Phan Chu Trinh từ trần.

Khắp Bắc-Trung –Nam

Dấy lên phong trào để tang cụ Phan Chu Trinh rộng lớn.

20 năm hai cụ Phan đã làm nên xáo trộn

Hai xu hướng hai con đường.

Trong biển khổ đau dân tộc tang thương

Các cụ thuộc lớp giai tầng phong kiến

Nhưng đã tiếp thu những tư tưởng phương Tây tiên tiến

Mông teskie - Giăng giắc Rút xô.

Nhưng các cụ vẫn mơ hồ

Không biết Việt Nam cần gì và ai là lực lượng chính

Để làm cách mệnh

Vì thế hai cụ không thành công.

Nhưng lịch sử tuôn dòng

Tên tuổi hai cụ Phan rực sáng

Hai ngọn cờ đầu

Đầu thế kỷ hai mươi

Sáng ngời tinh thần dân tộc.

 Do ông Nguyễn Thái Học

Mà năm 1927 Việt Nam Quốc dân đảng ra đời

Đảng tập hợp những người

Các nhà kinh doanh, nhà binh, quan lại.

Cuối năm 1929 do khủng bố gắt gao, do mật thám Pháp chui vào phá hoại

Quốc dân đảng nguy cơ diệt vong.

Nguyễn Thái Học quyết định dồn toàn lực khởi nghĩa tấn công

May ra thì thắng lợi

Không may mà thất bại

Cũng sống cho ra con người

Câu nói bất hủ rạng danh giống nòi

Đi vào lịch sử.

Khởi nghĩa Yên Bái đầu năm 1930 bùng nổ

Nhanh chóng bị quân Pháp đập tan.

Pháp đàn áp dã man

13 lãnh tụ

Bị xử tử

Bằng máy chém tại pháp trường

Yên Bái.

Tên các Liệt sĩ anh hùng sống mãi.

Nguyễn Thái Học, Bùi Như Liên, Bùi Tử Toàn

Hà Văn Lạc, Đào Văn Nhít, Đỗ Văn Xứ, Nguyễn An

Phó Đức Chính, Ngô Văn Du… lên đoạn đầu đài hiên ngang bất khuất.

Cô Giang- của Nguyễn Thái Học đau buồn mà tự sát.

Huyết thư để lại liệt nữ nhờ thế hệ sau trả mối thù này.

Với thất bại của khởi nghĩa Yên Bái- từ đây

Vai trò của tư sản dân tộc Việt Nam trên vũ đài chấm dứt.

 Nghìn con đường chết

Sẽ có một đường sinh

Trên hành tinh

Phương Tây Mỹ-Âu sao lại là thiên đường trái đất

Phương Đông Á-Phi sao lại mất

Độc lập tự do

Vong quốc nô

Làm kiếp ngựa trâu cho người da trắng?

Người Pháp vì sao họ chiến thắng

Trong chiến tranh và làm chủ Việt Nam?

Phải đi sang

Châu Âu và nước Pháp

Xem họ làm thế nào đạt văn minh bậc nhất.

Đó là ý nghĩ của chàng thanh niên học sinh

Nguyện hy sinh cả đời mình

Tìm con đường cứu nước.

Chàng thanh niên này là Nguyễn Tất Thành-Nguyễn Ái Quốc

Sinh ở Nam Đàn

Nghệ An

Nơi hàng nghìn năm trước

Mai Hắc Đế chống nhà Đường xâm lược

Nơi nổi tiếng kiên cường đất Hoan Châu

Nơi quỉ khiếp thần sầu.

(Còn nữa)

CVL