Đoàn chiếu phim lưu động di chuyển bằng xe bò kéo chở phông màn máy nổ cùng máy chiếu phim đỗ từ chiều trên đê, bộ phim “Trên từng cây số”, phim tình báo của Bun Ga Ri hay lắm. Mấy cu cậu thì thào nghéo tay nhau rủ nhau “Trốn vé”. Cái tuổi học trò thích thế, thầy u có cho 5 xu mua vé tiền đó để mua kẹo kéo vừa ngọt vừa ngon chứ mua vé làm gì cho phí của giời, rồi kéo nhau chạy hò hét ra chừng vui sướng trò trốn vé của tuổi đang lớn.

Rồi bất chợt có hai cậu trò rượt đuổi nhau tán loạn, qua ngõ nhà bạn nó đứng lại vừa khóc vừa gọi, vợ chồng nhà mày có dạy được con mày không... hu... hu.. đau quá... để con mày bắt nạt bố.., hu...hu... thì... thì... để bố mày dạy hộ?

Từ trong nhà ông bố cậu bắt nạt bạn kia bước ra ngõ cất tiếng: Con chào bố... cu ạ,... con chịu không dạy được nó, con nhờ bố... cu... dạy nó hộ con với ạ...ạ. Thế là cu bố kia cắm đầu ù té chạy, vừa khóc vừa ấm ức bị thằng khỏe hơn bắt nạt, ăn vài quả cục của nó vẫn còn đau khóc rấm rứt. Trên các ngả đường làng bà con cũng lục đục trở về trên cánh đồng làng vào vụ cấy chiêm xuân. Mấy bà mấy chị đi cấy về xem chừng đau lưng vì cắm cúi cấy, chăng dây thẳng hàng chả mấy chốc đã cấy xong cánh đồng Ruối. Dưới đôi bàn tay cấy nhanh thoăn thoắt thẳng tăm tắp từ hàng xông đến hàng con, mỗi ô chia một sào Bắc bộ, người cấy xong trước sang hỗ trợ người chậm tay hơn để cùng về cho vui vẻ đường về nhà, trời không mấy nữa là đã nhập nhoạng tối.

Đồng sâu gạo trắng nước trong chỉ thích hợp cho cánh đồng làng gieo mạ giống lúa ngon nổi tiếng, lúa hom đỏ gạo, lúa tám xoan, lúa di hương, giống lúa dài ngày ngon gạo ngon cơm, mỗi cái mạ đúng như câu đố vào sách giáo khoa học trò.

“ Vừa bằng thắng bé lên ba

Thắt lưng con cón chạy ra ngoài đồng”

Mấy bác thợ cày vác trên vai cái bừa, tay dắt trâu dậm dịch bước chân, còn lấm lem bùn đất bừa ải kép cấy với vẻ mãn nguyện. Cày sâu bừa kỹ, mạ cấy xuống nồm ẩm bén chân lên nhanh phải biết, hứa hẹn mùa màng bội thu no cơm ấm áo. Vừa tới ngõ, cậu cu con bác thợ cày đã nhanh nhẩu chờ sẵn: Con chào thày ạ, thày về nhà nghỉ ngơi để con đưa trâu ra bến sông tắm. Với cái gật đầu bác tỏ ý hài lòng, cậu con trai út luôn làm tròn nhiệm vụ tắm và chăn trâu được Thầy U giao cho ngoài giờ đi học. Dòng nước sông Hồng chảy mạnh, nước trên thượng nguồn chưa về nên vẫn trong và ấm. Con trâu lội xuống bến nước trầm mình rẽ nước, cùng cái lắc sừng mạnh mẽ, nước văng lên từ đôi tai trâu thành vòng cung trắng xóa. Cậu chủ với búi rơm to kỳ cọ kỹ lưỡng đầu đuôi, con trâu cũng như trút hết mệt nhọc, da dẻ sạch sẽ, bóng loáng rồi chậm rãi lên triền đê thong thả gặm cỏ. Với cái vỗ tay nhè nhẹ vào vai trâu cậu khe khẽ hát:

“Trâu ơi ta bảo trâu này

Trâu ăn no cỏ trâu cày với ta

Cấy cày vốn nghiệp nông gia

Ta đây trâu đấy ai nào quản công”.

Chiều quê tỏa khói lam chiều, dưới mái nhà tranh, mùi thuốc lào Vĩnh Bảo, mùi thơm nước vối nóng, cơm gạo tẻ tám xoan thơm ngào ngạt từ nồi gang quấn rơm đốt ủ kỹ, cả nhà quây quần tam, tứ đại đồng đường bên mâm cơm quê. Có bát canh cua đồng nấu mồng tơi rau đay, bát cà nén vườn nhà, đĩa cá rô tát dọt mùi rau cúc tần kho khô, ngon cơm vừa miệng. Có cá và cơm, toàn đồ ăn sạch, chả mấy khi đau ốm, nếu có thì nồi nước xông lá hẹ, cúc tần, lá xả, lá bưởi, lá tre chùm mền cho ra mồ hôi rồi húp bát cháo hành hoa rau tía tô là nhẹ người giải cảm. Trẻ con khỏe mạnh hồn nhiên lớn lên, rủ nhau bắt cua, mò ốc tát dọt, đánh giậm từ đồng xa ruộng gần, đến mương máng, hồ đầm. Có em còn kiêm cả việc chăn trâu cắt cỏ, đứa nào cũng nhanh như sóc. Dưới lũy tre làng chúng cũng mải chơi, với đủ các trò chơi dân gian hiếu động, không gian trong lành của vùng quê có cánh diều no gió bên hồ sen làng ngát hương.

Tiếng loa phóng thanh từ dốc đình vang lên, bà con cô bác chú ý... chú ý... hôm nay đoàn chiếu phim lưu động về phục vụ bà con tại dốc sân đình làng, bộ phim trên từng cây số phim dài tập của Bun Ga Ri, có Đi A Nốp nhân vật chính của bộ phim tình báo điệp viên với tình tiết ly kỳ gay cấn, hấp dẫn qua từng tập phim. Mời bà con cô bác nhanh chân mua vé vào ổn định chỗ ngồi trước giờ chiếu phim vào 7.30 phút tối hôm nay Aloo ...aloo ...!

Chỉ chờ có thế các xóm ngõ đã í ới gọi nhau, không quên túi ngô nếp rang ròn ủ sẵn đem theo chia nhau như một món quà quê thơm thảo. Già trẻ lơn bé lũ lượt ra dốc đình xem phim, hồ hởi vui vẻ để ngày mai lại công nào việc nấy. Làng quê thanh bình tình người thân ái đúng nghĩa, “lá lành đùm lá rách thắm đượm tình quê”.

Bao giờ cho đến ngày xưa?

29/10/2021

Chuyện Làng quê