Chủ toạ phiên toà ông Nguyễn Văn Nghĩa - Phó Chánh án Toà Án nhân dân huyện Lập Thạch, Luật sư bào chữa cho bị cáo là Luật sư Hoàng Tuấn Anh,  Đoàn Luật sư Hà Nội.

Trong buổi xét xử, bị hại là ông Hà Đình Nhã (54 tuổi, trú tại tổ dân phố Phú Lâm, thị trấn Lập Thạch, huyện Lập Thạch), Bí thư Huyện ủy Lập Thạch không có mặt tại phiên tòa.

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân huyện Lập Thach, Hà Văn Thành là đối tượng lợi dụng quyền tự do dân chủ, liên tục gửi đơn thư khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh đến cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn từ trước năm 2000 đến nay. Các nội dung khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh của Hà Văn Thành đều được cấp thẩm quyền xem xét, giải quyết, trong đó có nhiều nội dung tố cáo không có cơ sở và thậm chí là tố cáo sai sự thật. Trong các buổi tiếp dân của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền huyện Lập Thạch, Hà Văn Thành thường xuyên có mặt, đưa ra nhiều nội dung tố cáo cũng như kiến nghị phản ánh không có căn cứ và có hành vi, cử chỉ gây mất an ninh trật tự khu vực tiếp dân. Mặc dù đều được giải thích và hướng dẫn cặn kẽ các nội dung nhưng sau đó Hà Văn Thành vẫn tiếp tục gửi đơn thư nhiều lần về các nội dung trên đến nhiều cơ quan cấp huyện, cấp tỉnh và Trung ương làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh trật tự trên địa bàn và uy tín, danh dự của cán bộ, đảng viên và lãnh đạo huyện Lập Thạch. Không dừng lại ở đó, Hà Văn Thành đã có hành vi đe dọa, yêu cán bộ đưa tiền thì mới dừng việc khiếu kiện và rút đơn. 

Cụ thể, ngày 19/10/2021, Hà Văn Thành gửi đơn đến Huyện ủy Lập Thạch tố cáo Bí thư Huyện uỷ là ông Hà Đỉnh Nhã sai phạm trong công tác tổ chức cán bộ và quản lý đất đai trên địa bàn… Tiếp đến ngày 25/10/2021, Hà Văn Thành tiếp tục có đơn gửi đến Huyện ủy Lập Thạch đề nghị xem xét giải quyết chế độ người có công cho ông Khổng Ngọc Liễu (là bố vợ Hà Văn Thành), trong đó có đặt vấn đề với đồng chí Bí thư Huyện ủy là nếu giải quyết cho ông Khổng Ngọc Liễu được hưởng chế độ người có công thì Hà Văn Thành sẽ rút hết đơn thư và từ nay không tố cáo đồng chí Bí Thư Huyện ủy nữa.

Ngày 29/10/2021, khi làm việc với đồng chí Chánh Văn phòng Huyện ủy Lập Thạch, Hà Văn Thành đã viết giấy yêu cầu đồng chí Bí thư Huyện ủy Lập Thạch phải đưa 50 triệu đồng thì Hà Văn Thành sẽ rút toàn bộ các đơn tố cáo đối với đồng chí Bí thư Huyện ủy Lập Thạch. Do thấy có thể ảnh hưởng đến tình hình chính trị ở địa phương và uy tín cá nhân nên đồng chí Bí thư Huyện ủy Lập Thạch đã đồng ý theo yêu cầu và giao đồng chí Chánh Văn phòng Huyện ủy đưa cho Hà Văn Thành số tiền 50.000.000đ. Khi Hà Văn Thành đang nhận tiền thì bị Công an huyện Lập Thạch phát hiện, bắt quả tang, thu giữ toàn bộ số tiền mà Hà Văn Thành đã cưỡng đoạt. Hành vi của Hà Văn Thành đã phạm tội “Cưỡng đoạt tài sản”, quy định tại Khoản 2, Điều 170, Bộ luật hình sự, khung hình phạt từ 03 năm đến 10 năm tù; xâm phạm đến quyền tài sản của công dân, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, gây bức xúc trong cán bộ, đảng viên và nhân dân trên địa bàn. 
Phần tranh luận đại điện Viện Kiểm soát cho rằng hành vi của bị cáo là vi phạm nghiêm trọng quy định của pháp luật, căn cứ vào các chứng cứ , tài liệu thu thập được trong quá trình điều tra vụ án. Viện Kiểm sát đề nghị Hội đồng xét xử truy tố bị cáo mức khung hình phạt từ 4 năm đến 4 năm 6 tháng tù giam. Trước đề nghị của Viện Kiểm sát, Luật sư Hoàng Tuấn Anh bào chữa cho bị cáo đề nghị Hội đồng xem xét để có mức án phù hợp cho bị cáo. 

Tại phiên toà bị cáo Hà Văn Thành nói lời sau cùng đã thừa nhận hành vi của mình là vi phạm pháp luật, bị cáo đã bày tỏ sự ăn năn hối lỗi, đồng thời xin toà xem xét giảm nhẹ hình phạt bởi bản thân tuổi cao, sức yếu.

Từ những chứng cứ thu thập được, quá trình tranh tụng tại phiên tòa bị cáo Hà Văn Thành đã thành khẩn khai báo, thành thật hối lỗi về hành vi phạm tội của mình; tuổi cao, sức khỏe yếu và được hưởng tỉnh tiết giảm nhẹ theo Điểm S Khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự, TAND huyện Lập Thạch đã tuyên phạt bị cáo Hà Văn Thành  4 năm  tù giam. Bản án sơ thẩm được sự dư luận đồng tình, ủng hộ. 

Tòa cũng lưu ý, thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc có một số đối tượng lợi dụng quyền tự do dân chủ để khiếu kiện kéo dài; đe dọa, nói xấu cán bộ; lợi dụng việc khiếu kiện để thu lợi cho bản thân; cưỡng đoạt tài sản. Một số đối tượng có biểu hiện lôi kéo, xúi giục, kích động, ép buộc người dân phản đối việc triển khai các công trình, dự án, khiến tình hình an ninh, trật tự phức tạp … 

Vụ án Hà Văn Thành là hồi chuông cảnh tỉnh cho những đối tượng có ý đồ lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để “tống tiền” đối với cá nhân, doanh nghiệp trên địa bàn huyện Lập Thạch nói riêng và ở các địa phương khác nói chung.