Nghệ sĩ Khánh Hợi là một trong những tên tuổi lớn của sân khấu Hà Nội TK XX nói chung, sân khấu Cải lương đất Bắc nói riêng. Là một trong những cái tên hút khán giả bậc nhất ở các rạp Đại Nam, Chuông Vàng hàng đầu Thủ đô một thời.

Là nữ nhưng lại bén duyên với các vai nam. Vai diễn chính giả nam đầu tiên đến với nghệ sĩ Khánh Hợi khi bà chưa đầy 10 tuổi. Dấu ấn sự nghiệp của bà phải kể tới năm 18 tuổi (1940) vào vai Lã Bố trong vở "Lã Bố Hí Điêu Thuyền".

Còn nhiều vai diễn giả nam góp phần đưa tên tuổi của bà đến với công chúng như: Vai Trọng Thuỷ trong vở "Mỵ Châu Trọng Thuỷ", vai Trần Khắc Trung trong vở "Huyền Trân công chúa", vai Đinh Văn Tả trong vở "Mạc Tuyết Lan"... Các vở này đều của tác giả, NSND Sỹ Tiến (1916 - 1982).

Ngoài những vở của tác giả Sỹ Tiến mà Khánh Hợi vào vai nam, ông còn viết vở "Kiều" bà vào vai Tú Bà khiến khán giả và đồng nghiệp còn nhắc mãi về sau này.

Sỹ Tiến được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ nhân dân, Khánh Hợi được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ ưu tú ngay trong đợt đầu tiên (1984).

Ngoài đời, Sỹ Tiến và Khánh Hợi là một cặp đôi tài danh của sân khấu Việt Nam. Ông bà có 8 người con, một trong số đó là danh ca Lệ Quyên. Chị đã định cư tại Pháp hơn ba mươi năm qua. NSƯT Khánh Hợi sống cùng vợ chồng chị, trước khi quay trở về Việt Nam những năm tháng cuối đời.

Trong lần lưu diễn châu Âu, ngày 9/3/2015, tôi cùng nghệ sĩ Mai Tuyết Hoa, Tạ Thanh Dần và nhạc sĩ Giáng Son đã có dịp ghé thăm NSƯT Khánh Hợi tại tư gia nằm ở ngoại ô Paris theo lời mời của vợ chồng danh ca Lệ Quyên.

Đó là một ngôi nhà ngập tràn không gian Hà Nội. Có lẽ điều đó đã giúp NSƯT Khánh Hợi vơi bớt đi nỗi nhớ Việt Nam, nhớ Hà Nội và sân khấu Cải lương.

Tại đây, chúng tôi đã có cuộc trò chuyện thân mật, ấm áp với NSƯT Khánh Hợi cùng gia đình. Và tới bây giờ, với chúng tôi buổi tối hôm ấy đã trở thành cuộc gặp gỡ lịch sử không thể lặp lại.

Mấy năm gần đây bà trở về Việt Nam và qua đời tại quê hương lúc 15h30 ngày 5/08/2022.

Trân trọng và xin cảm ơn những đóng góp của NSƯT Khánh Hợi cho nghệ thuật sân khấu nước nhà.

Xin chia buồn cùng chị Lệ Quyên, anh Franck Hua và toàn thể gia đình.

Hà Nội, 2h15 sáng ngày 6/08/2022

Em Nguyễn Quang Long

Thay mặt: Giáng Son - Mai Tuyết Hoa - Tạ Thanh Dần