Tôi được sinh ra và lớn lên ở vùng quê  với câu ca đi cùng năm tháng:

“Tiếng ai như tiếng Xứ Đoài

Ăn cơm thì ít, ăn khoai thì nhiều”

Xứ Đoài quê tôi có lẽ là nơi khí hậu khắc nghiệt nhất của vùng Đồng Bằng Trung du Bắc bộ. Ai đã từng sinh sống ở đây đều sẽ biết cái câu  “Nắng Sơn Tây, mây Ba Vì “ thì sẽ biết thời tiết khắc nghiệt như thế nào. Khí hậu khắc nghiệt là thế, đất lại nhiều đá ong, đồi gò khô hạn  nhiều nên trồng khoai lang là hợp thổ nhưỡng. Khoai lang bây giờ là đặc sản đắt hơn gạo và trở thành hàng quà cho các bà các cô nhấm nháp. Khi chúng tôi sinh ra đã làm quen với khoai lang rồi, ngoài khoai lang luộc thì có món khoai lang xéo là món không thể thiếu được vào lúc tháng ba ngày tám. Muốn có khoai lang xéo ngon, người nông dân nghe dự báo thời tiết. Chọn ngày nắng to sẽ duôi khoai thành lát rồi phơi nắng cho khô. Khi khoai khô sẽ giã nhỏ rồi cất vào chum vại để khỏi bị mốc, trên miệng chum vại lót lá chuối khô chống ẩm. Khi nào ăn thì lấy bột khoai nấu với đậu đen, khi khoai và đậu chín sẽ dùng hai đũa cả (Đũa tre to) xéo nhuyễn rồi đổ ra mẹt như bánh đúc, lúc ăn cũng cắt ra thành  miếng như bánh đúc. Món khoai xéo rất ngon, vừa có vị ngọt thơm của khoai lang khô vừa có vị bùi của đậu đen. Ngoài nấu với đậu đen còn có thể nấu với lạc, nấu với lạc vừa bùi  vừa béo. Ai ăn rồi chắc chẳng quên được 

 Những món ăn dân dã này chắc nhiều người cũng được thưởng thức. Chẳng phải là cao lương mĩ vị gì nhưng nó đã đi với thế hệ chúng tôi theo cùng năm tháng.

Xứ Đoài Ngày lập hạ 5/5/2022 – NĐS